Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-m<br />
Ikusten ahal denez, perpaus horietako interpretazio hau dugu, gutxi gora<br />
behera: <strong>lehen</strong>bizikoan bada talde 000 multzo OOt "Miren"-ek eta ''Maddalen''-ek<br />
osatzen dutena eta multzo horren ezaugarria da multzoko kideak afaltzera joan<br />
zirelako hori. Beste hitzetan esanda: testuinguru jakin batean multzokide<br />
guztiak afaltzera joan ziren. Bada, "Peru", besteak bezala, multzo horri<br />
dagokiola baieztatzen dugu, multzo horren barnean sartu behar dugula alegia,<br />
beste biekin batera, "Peru"-ren tokia horixe dela adieraziz. Bigarrenean, ber<br />
gauza, ezezko batekin oraingoan: bada multzo bat "Koldo" eta "Jone"-k<br />
osatzen dutena eta multzo hori definitzen duen tasuna da multzoko kideak ez<br />
direla agertu gaur. Nolabaitere esateko, ezezko tasun batek defmitzen du<br />
oraingoan multzoa. Bada, "Patxi" beste biekin batera sartu behar dugula ari<br />
gara esaten oraingoan.<br />
Ere lokailua ageri zaigun bakoitzean suposizio bat egin behar dugu<br />
perpaus horren erreferentzia munduaz. Gure kasu hauetan badakigu norbait<br />
joan dela afaltzera 000 norbait ez dela agertu. Hori dela-eta, afaltzera joan den<br />
norbait horretaz gain 000 agertu ez den norbait horretaz gain, Peruk eta Patxik<br />
gauza bera egin dutela ari gara esaten. Perpaus hauek zuzen ulertu nabí izanez<br />
gero, nahitanahiez onartu beharko dugu batean "Peru + X" joan direla eta<br />
bestean "Patxi + X" ez direla agertu. Normalean "X" hori testuinguruak 000<br />
aldian aldiko egoerak identifikatzen du beti. Ohart gaitezkeenez, halako balio<br />
anaforikoa du ere lokailuak, aurreko zerbaitekin duen lotura adierazten baitu.<br />
2.1.4. Adibideetan ikusten denez, ere lokailua dagokion izen sintagma 000<br />
bestelako perpaus osagaiaren ondo ondoan jartzen da, sintagmari erantsia<br />
enklitiko bezala ahozkatzen dugularik: "Peru(e)re", "Patxi(e)re", "Perube",<br />
"Patxibe". Beste hitzetan esateko, lokailu honek ezin dio inola ere hasierarik<br />
eman perpausari, izen sintagma, aditz edo adizlagunen baten laguntzan<br />
erabiltzen dugulako, beti zerbaiten ondoan eta ondoren. Zoritxarrez, egun<br />
hOOatzen ari diren eta hain sarriegi entzuten diren perpaus hasierako "*Ere<br />
bai...", "*Be bai...", "*Eta ere bai..." bezalako esaldiak guztiz arrotzak ditugu<br />
euskaraz, euskara ezagutzen dugun neurrian behintzat:<br />
(20) - Nor joango da mendira?<br />
- Pero. *Ere bai Jone.<br />
(21) - Nor geldituko da hemen afaltzen?<br />
- Jon. *Eta ere ni.<br />
Hala ere, euskaldunen usadioa desberdina baita kontu hauetan euskalkien<br />
artean, ekialdean aski hedatua dago honako jokabide hau:<br />
36
Change language