Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
1. Perpaus elkarketa eta lokaUuak<br />
erakuslea hain garbiro azaltzen dutenez, lokailuen sailean sartzea, agian,<br />
askotxo litzateke. Horregatik, adberbio esapide gisa utziko ditugu. Nolanahi<br />
ere, ondoriozko lokailutzat hartu ditugunen zeregin berbera bete dezakete.<br />
Eta behin hona iritsiz gero, ohart gaitezen zenbait lokailu multzo batean<br />
baino gehiagotan sar litekeela. Adibidez, ondoriozko adberbio esapidetzat<br />
eman dugun horregatik hori aurkaritza lokailu ere izan daiteke. Eta zer esanik<br />
ez, honen ordain garbia litzatekeen horratik. Horrek ematen digu honako<br />
perpaus hauen arteko desberdintasunaren berri:<br />
(71) a. Partidua laburra izan zen. Ez zen, horratik, erraza izan.<br />
b. Partidua laburra izan zen. Horregatik, ez zen erraza izan.<br />
Dena den, horregatik eta horratik formak funtsean bat izanagatik, batak<br />
gordetzen duen osotasunak eskubidea ematen digula dirudi oraindik ere<br />
kausazko adizlagun arruntzat, eta ez lokailutzat, hartzeko.<br />
e. Kausazkoak<br />
Hauek goragokoen guztiz kidekoak dira: txanpon baten bi aurpegi bezala<br />
izango lirateke ondorioa eta kausa. Oraingoan, bigarren perpausa aurrekoaren<br />
zergatia 000 arrazoia dela adierazteko erabiltzen dugu lokailua. Hemen sailka<br />
litezkeenak honako hauek dira: zeren (aditzak inolako menderakuntza<br />
seinalerik (hots: bait- 000 -en) ez duenean), zergatik, alabaina (baina<br />
gogoan izan badela alabaina juntagailu bat ere baina-ren kidea), bada (hau<br />
garai batean aski gaitzetsia izan zen erdara kutsu handiegia zuela eta (cf.<br />
Azkue, Morfolog(a, 491 orr.), izan ere, baizik eta, hain zuzen ere...<br />
1.2.3. Lokailuen kokalekua perpausean<br />
Askatasun handia dute, bestalde, 10kailuok bigarren perpausean hartzen<br />
duten tokiari dagokionean. Hasiera hasieran, tartean -kontraste jakin baten<br />
zerbitzuan- 000 amaieran joan daitezke gehienak, lokailutik lokailura aldeak<br />
badiraere:<br />
(72) a. Nik bete dut esandakoa Halere, zuk ez didazu agindutako saria emano<br />
b. Nik bete dut esandakoa. Zuk, halere, ez didazu agindutako saria emano<br />
c. Nik bete dut esandakoa. Zuk ez didazu, halere, agindutako saria emano<br />
d. Nik bete dut esandakoa Zuk ez didazu agindutako saria eman, halere.<br />
25
Change language