Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III
(138) Eurla da. Haizea. gainera. Beraz, ez dago mendirajoaterik
(139) Jakin behar da, gainera, hori egia dela
2.3.2. Lekuari dagokionez, lokailu hau ia ia nonahi agertzen ahal zaigu:
perpausaren hasieran batzutan, edozein osagairen ondoren bestetan
(galdegaiaren ondoan salbu, jakina) eta perpaus amaieran ere, beti aukeran,
ondoko adibide guzti hauek frogatzen duten bezala. Hona hemen, esaterako,
perpaus hasieran ageri zaigunean:
(140) Ez diteke ez lumaz, ez margoz, ez argazkiz, etxe-barne-ikuskizun ori bizikiago
ikus-arazi. Zein erraz ta neurriz datorkion bear-mintzoa. Bestalde, badezu or
olerkari-aztarnik ere (X. de Lizardi, Itz-lauz, 15)
(141) Hanitxek bazakien Haritehabalet apez zela Bestalde, lotsarik gabe, berak hori
erraiten zian goraki (J.B. Constantin, Haritchabalet (...) gainean, 27)
(142) Aita maitea, ez da egun arrain aro. Bertzalde, arrain guti da itsaso huntan, eta
ez dugu lehen aldia hutsik gohazila (p. Laphitz, Bi saindu hescualdunen bizia,
216)
(143) Benateri, aphaletik: to, gure neska horrek, potreta ttiki hau hiri emateko esan
dautak! Hitz bat baduk barnean. Bertzalde, postaz ethorri dituk bi letra. Toitzik
(p. Larzabal, Iru ziren, 94)
(144) Ez badut begitartez aitaren eiterik, bertzalde badut asko hacen heinekorik:
kasko berdin gogorra bonetaren petik, zango ttipi berdina, bideko ernerik (M.
Etehamendy, Bertsoak, 71)
Ondoko adibide guzti hauetan, berriz, perpausaren barnean ageri da, dela
aditzaren ondoren, dela beste edozein osagairen ondoren, edo perpaus
azkenean ere:
54
(145) Bristi, brasta, bazoan, bide pollitari behera, gaztena-ondoen itzaletik haitz
ederren itzalera, bere buruarekin irriz. Bethi irriz ari zen, bestalde, Z8roko
zapataina! (1. Barbier, Supazter chokoan, 29)
(146) Aberearen sen eta grifletatik geien aldendu dena, eta orregatik arriskurik
aundienean dagoena Egia da, bestalde, diote, abere denetan interesanteena ere
ba-dela (L. Villasante, Kristaufedearen sustraiak, 65)