Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III
(217) Tarragonako giristinoek bazakiten arras ongi martir sainduak zeman zirela, eta
bargatik trixte ziren (B. Joannateguy. Ehunbat sainduen bicitcea. 146)
(218) Ez dago argirik. gustija da illuna; ta orregaitik. ez dot aituten zelan. baila
ikusten dira. pena. ta tonnentuba emoten dabeen gauza gustijak (]J. Moguel.
Baserritar nequezaleentzaco escolia. 93)
(219) Zuk. dana-dala. ni makillatuba ixatia gura dozu; baña. orratiño, bardin
izango yatzu zein an zein emen jo. makilladak neuk artu ezkero (Otxolua.
Berto/da'ren.... 35)
Perpausaren barnean tartekatuak joan daitezke, haren osagairen baten
ondoan --mintzagaiaren ondoan sarritan--. Ikus (211) eta ondoko adibide
hauek:
(220) Aita galdu ginuen arte (...) artzantza izan zen ene lan nagusia. handik goiti.
bargatik. denetarik zerbeit egin behartu zitzautan (Xalbador. Odo/aren
mintzoa. 29)
(221) Ni lotsarik gabe Zu ofenditzen: ta Zu orregatik ere. on geiago niri egiten!
(A.Cardaberaz. Egercicioac n. 73)
(222) Ez dakit noiztik. bainan aldi hartan Urepeleko ostatuetan izaiten ziren. bi trago
eginez gero. pertsutan basten zirenak karraskan. Ez dut nehor izendatuko.
hainbertze baitzen entseatzen zenik. Gero abatik denak ixildu ziren (Xalbador.
Olio/aren mintzoa. 39)
Edo zati luzeagoren baten ondoren, aditza bera ere barne delarik. Ikus
(195). (211) eta:
(223) Guti balio luke bargatik urreak. ez balu bertuterik dirudun jendeak (l.M.
Riribarren, Eska/dunac, 180)
(224) Ror gaindi iragaiten ziren ziren nafartar jaun batzuek deitzen zuten El Palacio.
Jatsuarrek aldiz dudarik gabe jauregia. Bainan ez uste izan. baatik. jauregi
gaitza zela Laskorrea (p. Narbaitz. San Frantses JatsuJwa. 33)
Juntagailuekin batera ere maiz erabiltzen dira lokailuok, bai eta-rekin bai
baina-rekin ere, goiko adibideetan ikus daitekeen bezala. Halere-rekin
gertatzen den bezala, perpaus kontzesiboen ondoan ere erabiltzen dira inoiz
lokailu hauek, aurkaritza indarra areagotzeko 000:
130
(225) Edan ez hadu ere. jatez orregatik bapo egifta da (V. Mocoroa. Damuba garaiz.
27)