Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia

Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-III
(315) Orok erraiten zioten (...) inmortal zela (...); hanbateki. herioa baitzen bertze
gizon ororen gehien eta iaon. bere armak hacen kontre galtzen zütiala, hura zela
gizonen erregia eta herioaren nabusia eta iawta (factas. Onsa hiltceco bidia. 61)
(316) Gure bekhatiak (...) garbi eta xuri gertatzen baitira (...). Eta halatan deabruak
ordu hartan eztu eskhuric ez zuzenik bekhaturik ezten lekhuan. Hanbateki
anna hura Ienkoaren da ... (factas. Onsa hiltceco bidia. 71)
(317) Paganoak eztaki Iaunaren borondatia eta debetia, eta guk bai. Hanbateki
gehiago bekhatu egiten dugu. (fartas. Onsa hiltceco bidia. 79)
(318) Segur da (...) bekhatian iossirik eta obstinaturik egoiten gireifio (...) deabru eta
demonio girela (...). Hanbateki bekhatian harriturik perseberatzen duguino
demonio &ira, deabru gira (fartas. Onsa hiltceco bidia. 83)
(319) Ikulluko zekorrik ez da zergatik il; zerri il becria neskak labean atzo opil:
onenbestez badute gosea nola isil (Orixe. Euskaldunak. 145)
(320) Zure astuari belarrijak moztu ixan ba'dautsoz be. eztau beretza1 zurerik ezer gura
ta atzera bigurtzen dautsuz belarrijok. Onenbestez auzija amattuta legoke
beraz (Otxolua, Bertolda'ren...• 177)
(321) -Zer dan eztakidana. ordea, nola jakin dezaket nolakoa dan? -Demagun: Menon
ezagutzen eztuenak. ezta nor danik ere eztakienak. eder. aberats eta aitor seme
danentz jakin ote dezake? Honenbestez. auxe esan dezakegu: arpegiz-arpegi
norbait ezagutzen dugunez. alakoxeak lirake onbera. zuzena ta ederra ezagutzea
(J. Zaitegi. Platon'eneko atarian. 100)
(322) Beste guztiek horrela egitea badaiteke. baina guk, hemen gaudenok. ez. Haiek
baino askozaz kaxkarragoak garelakoan gaude eta horrenbestez hobeengandik
eginahalean ikastera behartuak (K. Mitxelena, Mitxelenaren idazlan hautatuak.
140)
(323) Semea lainezaz betetzen duen gurasoak, galbidean jartzen du maíz asto: gorroto
ote du horrenbestez? (K. Mitxelena. Mitxelenarenb idazlan hautatuak, 269)
la gainerako lokailu guztiak bezala, berez, jatorriz, adberbio dira; baina,
besteak legez, perpausean (mintzagaiaren atalen baten ondoren) hartzen duten
lekuagatik, aurretik esanarekiko duten anafora balioagatik... lokailu bihurtu
dira. Areago. hauek. lokailu bihurtzen diren beste aditzondo asko ez bezala.
ezin dira inoiz galdegai izan; ezinezkoa da hunenbat 000 horrenbestez
galdegaiaren lekuan ezartzea.
174