Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Euskal gramatika lehen urratsak. III - Euskaltzaindia
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Euskal</strong> Gramatika. Lehen Urratsak-ill<br />
(235) Etziran zentzatu, geienak beintzat, aginte onekin ere, eta agindu bear izan zuan<br />
berriro elizak, komulga zitezela gutxienez urtean befl, pazko loratuan (J.B.<br />
Aguirre, Eracusaldiac 1,479)<br />
Esanabiaren aldetik lokaílu guztiok oso hurbil baldin badaude eIkarren<br />
artean, distribuzioari dagokionez, euskalkiak hartu behar dira kontuan.<br />
Ondoko lerroetan esango denez, oso esanabi zabala har dezake lokailu honek,<br />
nolakoa den testuingurua. Maíz aski, perpausean adierazten den ekintzaren<br />
baiezkotasun edo ezezkotasunean, lokailuaren aurrean biltzen diren sintagmei<br />
halako muga bat jartzeko erabiltzen du hiztunak behintzat, horri kontrajartzen<br />
zaion infonnazioa isiltzen dugula adieraziz 000:<br />
(236) Koldo eta Jone behintzat etorri dira<br />
Hain zuzen ere, hemen, Koldo eta Jone (Koldo eta Jone bederik, Koldo<br />
eta Jone behinik behin) etorri direla adierazten dugu, gainerakoen etortzea<br />
zalantzan jartzen dugun bitartean. Oure adibidearekin segituz, Koldo eta Jone<br />
etorri direnen multzokoak direla ari gara esaten, multzo horretako besteak nor<br />
izan daitezkeen, baldin badira ere, berdin zaigularik.<br />
Adibide horí izan daiteke agian lokailu honen erabilerarik zabalenaren<br />
ispilu. Orain arte ikusi ditugun gainerako lokailuekin gertatzen den moduan,<br />
testuinguru egokia izan gabe nekez erabil daiteke lokailua, esan nabi baita, ez<br />
garela gure solasean besterik gabe hasiko lokailu hau barnean daukan perpaus<br />
batekin zuzen zuzenean, beste zeozer presuposatzen ez dugun bitartean<br />
behintzat. Ooiko adibide horretan hiztunak badaki norbait etorriko dela 000<br />
jendearen esperoan dagoela, nabiz agian une horretan ez den ziur jende guztia<br />
azkenean agertuko denentz. Horregatik baieztatzen du Koldo eta Jone<br />
gutxienez baietz, horíek etorri direla, perpausaren galdegaiaren baiezkotasuna<br />
azpimarratzen delarik hor. Esaldi horí honako galdera honen erantzun egokia<br />
litzateke:<br />
(237) Etorri da norbait?<br />
Ekintza horren ezezkotasuna markatzeko ere berdin berdin erabil dezakegu<br />
lokailu bera:<br />
(238) Koldo eta Miren behintzat ez dira etorri<br />
Adibide honetan egoera desberdina dugu: badirudi Koldo eta Miren,<br />
besteak beste, espero genituela baina oraingoz hauek ez zaizkigula agertu. Ez<br />
66
Change language