richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

JGZ-standaard / Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar
19
circulatie. Door het afnavelen treedt een herverdeling van de bloedstroom op. Diverse
veranderingen treden direct bij de eerste ademhaling op. Een hoge druk is nodig voor
de uitzetting van de longen. Deels komt dit tot stand doordat de thorax ineengedrukt
wordt tijdens de uitdrijving via het baringskanaal. Maar het meeste vocht in de longen
wordt verwijderd doordat de rechter ventrikeloutput voor een sterk toegenomen
pulmonale circulatie zorgt. De zuurstof, aangevoerd tijdens de ademhaling, bewerkstelligt
de verwijding van het longvaatbed, waardoor de pulmonale bloedstroom toeneemt.
Het gevolg hiervan is, dat de bloedstroom in de venae pulmonales hoger
wordt, evenals de output van de linker ventrikel.
Overige hemodynamische veranderingen na de geboorte
De sluiting van de ductus venosus
Enkele minuten na de geboorte wordt de ductus venosus dichtgeknepen door het
stoppen van de bloedstroom door de navelvene. Bij het merendeel van de zuigelingen
is deze ductus na 14 dagen verschrompeld. Bij prematuren gebeurt dit iets later.
De sluiting van het foramen ovale
De druk in het linker atrium neemt toe onder invloed van de veranderingen in de
vaatweerstand. De weerstand in de grote circulatie wordt lager terwijl de pulmonale
veneuze stroom naar het hart toeneemt. De klep van het foramen ovale sluit de opening
functioneel af waardoor twee gescheiden atria ontstaan. Het foramen ovale sluit
definitief rondom de negende maand, maar bij sommigen blijft gedurende het hele
leven de functionele sluiting door middel van de klep bestaan.
De sluiting van de ductus arteriosus (Botalli)
Bij de gezonde neonaat treedt de functionele sluiting van de ductus arteriosus 10 - 15
uur na de bevalling op. De belangrijkste factor voor het sluiten is de hogere zuurstofdruk
van het passerende bloed waardoor spierweefsel samentrekt en de ductus arteriosus
zich sluit. De anatomische sluiting van de ductus arteriosus treedt later op. Bij
een aantal aangeboren hartafwijkingen, bijvoorbeeld een complete transpositie van
de grote vaten, is het juist van belang dat de ductus openblijft om het lichaam van
voldoende zuurstofrijk bloed te kunnen voorzien.
Afname van de weerstand in de longcirculatie
In de normale neonatale circulatie neemt de bloedstroom in het longvaatbed acht tot
tien keer toe, waardoor de weerstand in de pulmonale vaten daalt, evenals de druk in
de arteriae pulmonales en de rechter ventrikel. In de eerste twee tot zeven dagen
neemt de hoge foetale druk in de longcirculatie af tot een normale neonatale waarde.