richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

JGZ-standaard / Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar
Staten (Yi et al.,2002). Hieruit bleek dat echocardiografisch onderzoek de hoogste sensitiviteit
had, maar dat het vergeleken met verwijzen naar de kindercardioloog bijna
vijf keer duurder was. De meest kosteneffectieve optie in deze studie was om na goed
lichamelijk diagnostisch onderzoek alle kinderen met een geruis naar een kindercardioloog
te verwijzen (Yi et al.,2002).
Conclusie van de werkgroep
Voor een aantal onderdelen van het screeningsprogramma op aangeboren hartafwijkingen,
zoals dat nu in de JGZ gebeurt, is niet voldoende bewijs (zie tabel 7.1). The
National Health and Medical Research Council in Australië (NHMRC,2002) komt ook tot
die conclusie maar beveelt aan om wél door te gaan met de screening.
Naar de mening van de werkgroep is er alles bij elkaar genomen voldoende bewijs
voor handhaving van de screening. De verschillende artsen blijken redelijk tot goed
in staat te zijn een correcte beoordeling te geven van een hartgeruis. Worden andere
aspecten daarin meegenomen en wordt volledig volgens protocol gewerkt dan is het
mogelijk complicaties door een aangeboren hartafwijking te voorkomen. De aanwezigheid
van duidelijke richtlijnen, goede training van medisch personeel en vroege
screening zijn hiervoor een voorwaarde. De screening op aangeboren hartafwijking
valt, evenals de uit de screening voortkomende onderzoeken op indicatie, onder het
uniforme deel van het BTP.
7.4 Contactmomenten
76
In Nederland begeleiden verloskundigen jaarlijks ongeveer de helft van alle bevallingen
in de eerste lijn, thuis of poliklinisch. Een deel van de vrouwen wordt gedurende
het baringsproces overgedragen aan de tweede lijn. Uiteindelijk bevalt ongeveer een
derde van alle barende vrouwen daadwerkelijk onder de verantwoordelijkheid van de
verloskundigen (Offerhaus,2002). Verloskundigen onderzoeken direct post partum in
principe alle zuigelingen die onder hun verantwoordelijkheid zijn geboren. In grote
lijnen voeren verloskundigen dit onderzoek uit conform de aanbevelingen zoals verwoord
in de NHG-standaard ‘Onderzoek van de pasgeborene’ (2001). Daarnaast observeren
verloskundigen de pasgeborene tijdens de eerste levensweek, waarbij onder
andere gelet wordt op tekenen van een nog niet ontdekte hartafwijking, zoals inspanningsintolerantie
en kleur. Zij zijn daartoe bevoegd en opgeleid (Besluit,1997;
Daemers,2002).
Volgens de NHG-standaard ‘Onderzoek van de pasgeborene’ kan het onderzoek direct
na de geboorte wat betreft hartafwijkingen beperkt worden tot beoordeling van de
kleur van het kind, de hart- en ademhalingsfrequentie (Apgarscore) en de inspanningstolerantie
(voeding) in de weken daarna. Een eenmalig onderzoek door een arts
in de kraamperiode heeft geen meerwaarde als het neonatale onderzoek goed is
gedaan. Een groot deel van de aangeboren hartafwijkingen geeft pas vanaf de tweede