02.05.2013 Views

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

JGZ-standaard / <strong>Vroegtijdige</strong> <strong>opsporing</strong> van <strong>aangeboren</strong> <strong>hartafwijkingen</strong> 0-19 jaar<br />

4.6 Auscultatie<br />

47<br />

Auscultatie door de arts is een essentieel onderdeel van het onderzoek naar <strong>hartafwijkingen</strong>.<br />

Hierbij wordt geluisterd naar de harttonen, die worden gevormd door sluiting<br />

van de hartkleppen, en naar de aanwezigheid van eventuele hartgeruisen. Auscultatie<br />

geeft informatie over de hartfrequentie en hartritme, de hartklepfunctie (insufficiëntie,<br />

stenose) en anatomische afwijkingen (zoals ASD, VSD). De interpretatie van een<br />

aanwezig hartgeruis vindt steeds plaats in relatie met andere factoren. De anamnese<br />

en de inspectie leveren hierbij waardevolle aanknopingspunten. Men mag pas spreken<br />

van een onschuldig hartgeruis indien er geen andere symptomen of aanwijzingen<br />

zijn die wijzen op pathologie.<br />

4.6.1 Methode van ausculteren<br />

Auscultatie moet op een logische en systematische manier worden uitgevoerd. Het is<br />

belangrijk om niet te proberen alle geluiden in de cardiale cyclus tegelijk te beluisteren,<br />

maar de tijd te nemen om elk geluid en elke pauze apart te isoleren. Hierbij moet<br />

selectief naar elk afzonderlijk onderdeel geluisterd worden en net zolang als nodig is<br />

om het geluid goed te kunnen beoordelen. Bij auscultatie beoordeelt men:<br />

■ Het al of niet aanwezig zijn van een hartruis en zo ja, de aard van de hartruis<br />

■ De harttonen<br />

■ Het hartritme<br />

Het onderzoek wordt in eerste instantie beperkt tot vier plaatsen op de voorste thoraxwand,<br />

met de membraanzijde van de stethoscoop, indien mogelijk bij liggende<br />

positie van het kind:<br />

■ Tweede intercostaal ruimte rechts naast de rechter sternumrand (aortaklep)<br />

■ Tweede intercostaal ruimte links naast de linker sternumrand (pulmonaalklep)<br />

■ Vierde intercostaal ruimte links naast de linker sternumrand (tricuspidaalklep)<br />

■ Vijfde intercostaal ruimte op de midclaviculairlijn links (apex; mitraalklep)<br />

Wanneer een hartgeruis wordt gehoord, wordt het onderzoek als volgt uitgebreid:<br />

■ Auscultatie met de klokzijde van de stethoscoop in plaats van de membraanzijde<br />

om lage tonen beter waar te nemen.<br />

■ Auscultatie op andere plaatsen om uitstraling en het punctum maximum van de<br />

souffle vast te stellen:<br />

- Hals: In de fossa suprasternalis en langs de carotiden (AS, CoA)<br />

- Oksels: In en nabij de okselholtes (PS)<br />

- Rug: Tussen de schouderbladen en onder het linker schouderblad (CoA,<br />

zelden PS)<br />

■ Onderzoek in zittende/staande houding. Indien het kind aanvankelijk in zittende/<br />

staande positie geausculteerd is, is auscultatie ook in liggende houding nodig. Voor<br />

de kleinere kinderen kan dit bij de ouder op schoot. Bij de grotere kinderen op een<br />

onderzoekstafel.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!