02.05.2013 Views

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

JGZ-standaard / <strong>Vroegtijdige</strong> <strong>opsporing</strong> van <strong>aangeboren</strong> <strong>hartafwijkingen</strong> 0-19 jaar<br />

4.6 Auscultatie<br />

47<br />

Auscultatie door de arts is een essentieel onderdeel van het onderzoek naar <strong>hartafwijkingen</strong>.<br />

Hierbij wordt geluisterd naar de harttonen, die worden gevormd door sluiting<br />

van de hartkleppen, en naar de aanwezigheid van eventuele hartgeruisen. Auscultatie<br />

geeft informatie over de hartfrequentie en hartritme, de hartklepfunctie (insufficiëntie,<br />

stenose) en anatomische afwijkingen (zoals ASD, VSD). De interpretatie van een<br />

aanwezig hartgeruis vindt steeds plaats in relatie met andere factoren. De anamnese<br />

en de inspectie leveren hierbij waardevolle aanknopingspunten. Men mag pas spreken<br />

van een onschuldig hartgeruis indien er geen andere symptomen of aanwijzingen<br />

zijn die wijzen op pathologie.<br />

4.6.1 Methode van ausculteren<br />

Auscultatie moet op een logische en systematische manier worden uitgevoerd. Het is<br />

belangrijk om niet te proberen alle geluiden in de cardiale cyclus tegelijk te beluisteren,<br />

maar de tijd te nemen om elk geluid en elke pauze apart te isoleren. Hierbij moet<br />

selectief naar elk afzonderlijk onderdeel geluisterd worden en net zolang als nodig is<br />

om het geluid goed te kunnen beoordelen. Bij auscultatie beoordeelt men:<br />

■ Het al of niet aanwezig zijn van een hartruis en zo ja, de aard van de hartruis<br />

■ De harttonen<br />

■ Het hartritme<br />

Het onderzoek wordt in eerste instantie beperkt tot vier plaatsen op de voorste thoraxwand,<br />

met de membraanzijde van de stethoscoop, indien mogelijk bij liggende<br />

positie van het kind:<br />

■ Tweede intercostaal ruimte rechts naast de rechter sternumrand (aortaklep)<br />

■ Tweede intercostaal ruimte links naast de linker sternumrand (pulmonaalklep)<br />

■ Vierde intercostaal ruimte links naast de linker sternumrand (tricuspidaalklep)<br />

■ Vijfde intercostaal ruimte op de midclaviculairlijn links (apex; mitraalklep)<br />

Wanneer een hartgeruis wordt gehoord, wordt het onderzoek als volgt uitgebreid:<br />

■ Auscultatie met de klokzijde van de stethoscoop in plaats van de membraanzijde<br />

om lage tonen beter waar te nemen.<br />

■ Auscultatie op andere plaatsen om uitstraling en het punctum maximum van de<br />

souffle vast te stellen:<br />

- Hals: In de fossa suprasternalis en langs de carotiden (AS, CoA)<br />

- Oksels: In en nabij de okselholtes (PS)<br />

- Rug: Tussen de schouderbladen en onder het linker schouderblad (CoA,<br />

zelden PS)<br />

■ Onderzoek in zittende/staande houding. Indien het kind aanvankelijk in zittende/<br />

staande positie geausculteerd is, is auscultatie ook in liggende houding nodig. Voor<br />

de kleinere kinderen kan dit bij de ouder op schoot. Bij de grotere kinderen op een<br />

onderzoekstafel.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!