richtlijn Vroegtijdige opsporing aangeboren hartafwijkingen

JGZ-standaard / Vroegtijdige opsporing van aangeboren hartafwijkingen 0-19 jaar
levensweek verschijnselen als de ductusafhankelijke afwijkingen manifest worden
(Abu-Harb et al.,1994). Het huisbezoek in de tweede levensweek door de verpleegkundige
JGZ en het onderzoek door de arts JGZ in de vierde levensweek zijn daarom
belangrijke momenten voor de opsporing van aangeboren hartafwijkingen.
Of door een vervroegd onderzoek door de arts JGZ (bijvoorbeeld in de tweede levensweek)
verdere gezondheidswinst te behalen is, zal door wetenschappelijk vergelijkend
onderzoek moeten worden nagegaan. Zonodig zal men op basis van de uitkomsten
tot veranderingen in de contactmomenten moeten besluiten.
De NHMRC (NHMRC,2002) en de Third Joint Working Party on Child Health
Surveillance (Hall,1996) vinden extra aandacht voor aangeboren hartafwijkingen
zeker noodzakelijk bij de pasgeborene en bij het onderzoek op de leeftijd van een
maand. Het merendeel van de aangeboren hartafwijkingen wordt in het eerste levensjaar
gediagnosticeerd.
Een screening op oudere leeftijd wordt niet bepleit, maar het onderzoek wordt geadviseerd
bij verschijnselen en als ‘men het kind toch ziet’ (good practice). De kans om bij
schoolkinderen nog een aangeboren hartafwijking te ontdekken is gering (Hall,1996;
Immer et al.,1994; Meberg et al.,1999). Veel van de resultaten uit andere studies zijn
niet goed vergelijkbaar met de Nederlandse situatie omdat de gezondheidszorg in de
onderzochte landen anders is georganiseerd. Ook zijn diverse studies van oudere
datum, wat de vergelijking met de huidige situatie bemoeilijkt. Het is op dit moment
niet goed bekend tót welke leeftijd het lichamelijk onderzoek moet worden gecontinueerd.
Bovendien zijn de meningen hierover in de werkgroep en bij de externe
experts verdeeld.
De werkgroep beveelt aan om het onderzoek in ieder geval tot het derde/vierde
levensjaar uit te voeren, tot en met het laatste consult bij de arts op het consultatiebureau
en het preventieve gezondheidsonderzoek op oudere leeftijd te beperken tot
anamnese en inspectie. Een uitgebreider cardiaal onderzoek wordt vanaf het vierde
jaar alleen op indicatie gedaan.
Kinderen die op grond van hun afkomst (zoals adoptiekinderen, asielzoekers en vluchtelingen)
een hartafwijking kunnen hebben die nog niet ontdekt is, zouden in elk
geval cardiaal onderzocht moeten worden. Hetzelfde geldt voor andere kinderen die
niet eerder bij de JGZ zijn geweest. Of een volledig cardiaal onderzoek bij kinderen
vanaf 4 jaar klinisch relevante afwijkingen oplevert en nog kosten-effectief is, moet
verder onderzocht worden.
7.5 Het opsporen van coarctatio aortae (CoA)
77
De CoA wordt vaak niet of te laat gediagnosticeerd. Door verschillende auteurs wordt
dit geweten aan onvolledig onderzoek (Ing et al.,1996; Maeyns et al.,2000; Strafford et
al.,1982; Vriend et al.,2004a). In Nederland is het gebruikelijk om bij het lichamelijk