bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

More documents

Recommendations

Info

47 8. Herdruk van de Karel ende Elegast uit ca. 1550. verdere verloop allemaal zien. Karel krijgt van een engel de wonderlijke opdracht om 's nachts te gaan stelen. Onderweg komt hij Elegast tegen, die hier immers zijn beroep van had moeten maken. Karel, die zich onherkenbaar heeft gemaakt, stelt voor om bij de koning (hemzelf dus) te gaan inbreken. Maar dan is Elegast buitengewoon verontwaardigd. Hoe haalt die vreemde ridder het in zijn hoofd om te denken dat hij bij de soeverein, die hij Herman Pleij, Het literaire leven in de middeleeuwen
48 eeuwig trouw heeft gezworen, zou gaan stelen! Elegast weet een beter adres. Ze moeten gaan naar het kasteel van Eggheric, die met de zuster van Karel getrouwd is. Dat is een trouweloze verrader, die - al weet de koning dat zelf niet - voortdurend erop uit is om de koning te benadelen. Zo iemand wil Elegast graag te grazen nemen, waarmee hij voor de tweede keer zijn verknochtheid aan Karel demonstreert. Tijdens het inbreken hoort Elegast een gesprek af tussen Eggheric en zijn vrouw. De vuile verrader blijkt nu zelfs een komplot gesmeed te hebben om Karel te vermoorden! Zijn vrouw, die hevig protesteert, krijgt een slag in haar gezicht en Elegast vangt onder het bed haar bloed op in zijn handschoen. Dat kan hij laten zien aan Karel. Uiteraard wordt het komplot nu opgerold en naar Oudgermaans rechtsgebruik zal Eggherics schuld moeten blijken in een tweegevecht. De winnaar heeft gelijk, want anders zou God hem niet laten winnen. Natuurlijk wordt Eggheric verslagen, door Elegast, die volledig in ere hersteld wordt en als teken daarvan de weduwe, Karels zuster, mag trouwen. Zo is de orde aan Karels hof weer hersteld. Een goddeloze verrader heeft geprobeerd om de macht te grijpen. Aanvankelijk is Karel daarin getrapt, want ongetwijfeld heeft Eggheric ook bekokstoofd dat Elegast verbannen werd: die stond hem immers als de trouwste vazal van Karel in de weg. Maar Karel en Elegast hebben de zegen van God, die ze in alle omstandigheden met gebeden om hulp blijven verzoeken. Die krijgen ze dan ook, in tegenstelling tot Eggheric, van wie het verhaal duidelijk laat uitkomen dat hij zich niets aan God gelegen laat liggen. En wat kon de middeleeuwse hoveling hieruit nu leren? Voor ons is het niet meer dan een spannend, sprookjesachtig verhaal. Voor die tijdgenoot ongetwijfeld ook, maar daar kwam nog heel wat bij. In de wereld waarin voortdurend vazallen in opstand kwamen, leerde deze tekst dat verraders gestraft worden en trouw uiteindelijk beloond werd als de juiste codes (afspraken) in acht werden genomen. Denk niet dat de soeverein feilloos is. Hij maakt als mens ook fouten. Maar dat betekent niet dat je hem dan meteen maar aan de kant kunt zetten. De erkenning van de feilbaarheid van de soeverein speelt in dit verhaal, maar ook in andere, een nadrukkelijke rol. Aanvankelijk zouden we verwachten dat Karel als modelvorst in deze verhalen de rol van superman zou spelen. Maar nee, hij heeft ook zijn zwakheden, zoals het verhaal met enige nadruk laat weten. Om te beginnen, heeft hij zich vergist in Elegast. Verder is hij een beetje bang als hij 's nachts in zijn eentje uit stelen moet gaan. Samen met Elegast aan het werk blijkt dat hij zeer onhandig is in het stelen en ook in het verbergen van zijn onkunde. Kortom, Karel is ook maar een mens, en dat moeten we goed weten, want juist daarom mogen we niet beslissen om hem maar af te zetten. En Elegast laat zien hoe het hoort. Herman Pleij, Het literaire leven in de middeleeuwen
Page 1 and 2: Het literaire leven in de middeleeu
Page 3 and 4: Woord vooraf VII Dit boekje gaat ov
Page 5 and 6: 2 voor ogen stond. Je bent niet all
Page 7 and 8: 4 veertien jaren blijkt Maria, de m
Page 9 and 10: Barrières 6 Het is duidelijk dat d
Page 11 and 12: 8 Die ‘hij’ is namelijk Jezus,
Page 13 and 14: 10 II De Middelnederlandse literatu
Page 15 and 16: Middelnederlands 12 Pas in de twaal
Page 17 and 18: 14 zichtbaar, in liefdesliederen en
Page 19 and 20: 16 3. Spannend heiligenleven over S
Page 21 and 22: 18 op elk moment van de dag hun leu
Page 23 and 24: 20 boekdrukkunst. Dat begint zo oms
Page 25 and 26: 22 kerk, waarschijnlijk over een Ke
Page 27 and 28: 24 hoogstens wat pentekeningen aan,
Page 29 and 30: [ ] = niet bewaard. Fouten en verbe
Page 31 and 32: 28 taal aangepast worden. Maar ook
Page 33 and 34: 30 6. Afdruk van houtblok met gegra
Page 35 and 36: 32 enigszins aanpassen aan de leess
Page 37 and 38: IV Van luisteren naar lezen 34 Wat
Page 39 and 40: 36 rend direct toegesproken alsof j
Page 41 and 42: 38 terwijl hij eveneens steeds weer
Page 43 and 44: 40 in aanmerking voor de lof die hi
Page 45 and 46: Van verzen naar proza 42 Maar de vo
Page 47 and 48: V Aan het hof 44 Aan de hoven in Li
Page 49: 46 allerlei motiveringen: de soever
Page 53 and 54: 50 Nu gaat het natuurlijk wel om de
Page 55 and 56: 52 duidelijk zijn dat de oorspronke
Page 57 and 58: 54 zulks toch niet lukte - je moest
Page 59 and 60: 56 Immers, ledigheid is des duivels
Page 61 and 62: 58 Maar in de stad is al meteen een
Page 63 and 64: ontglipt, alsof je een paling bij z
Page 65 and 66: 62 duidelijk worden dat iedereen ee
Page 67 and 68: 64 verband met de voortplanting. Ma
Page 69 and 70: 66 verklede feestvierders. Daar bes
Page 71 and 72: 68 13. Titelpagina van boekje over
Page 73 and 74: 70 burger. Iemand als Uilenspiegel
Page 75 and 76: 72 14. Verhalend gedicht, gedrukt i
Page 77 and 78: VII Over regels en betekenissen 74
Page 79 and 80: 76 Zegt nu zelf, welke clown, welke
Page 81 and 82: 78 want God en de duivel zijn in al
Page 83 and 84: 80 helden is verbonden met de wijze
Page 85 and 86: Modelfiguren 82 In de kringen van d
Page 87 and 88: 84 ende Blanchefloer is Diederik va
Page 89 and 90: 86 stemming over te dragen. Tot de
Page 91 and 92: Literatuuropgave 88 Per hoofdstuk w
Page 93 and 94: 90 Moderne Encyclopedie van de Were
Page 95 and 96: 91 Schuit; literatuur, volksfeest e
Page 97 and 98: 1100 1200 1300 ca. 1350 1350/1400 1
Page 99 and 100: 1400 ca. 1496 1500 ca. 1515 ca. 140
Page 101:
Lijst van illustraties 94 1. Scaecs
show all

bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?