bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

More documents

Recommendations

Info

49 9. Bladzijde uit de Lancelot-compilatie van ca. 1320, waarin een tiental verkorte Artur-romans is samengevoegd; let op de correcties en de aanwijzingen voor een voorlezer. Herman Pleij, Het literaire leven in de middeleeuwen
50 Nu gaat het natuurlijk wel om de grens die er ligt tussen menselijke feilbaarheid van Karel en de goddeloze verraderspraktijken van Eggheric. Overschrijdt een soeverein die grens, dan kan er wel degelijk sprake zijn van de gerechtvaardigde opstand van de vazal tegen zijn vorst. Dat kan ook gebeuren als er zo'n zwakke vorst is, dat het rijk door zijn onwijs gedrag te gronde dreigt te gaan. Op zo'n soeverein rust Gods zegen niet meer. Het is duidelijk dat in de politieke machtsstrijd in Europa Gods tekenen van instemming of afkeuring met een bepaald rijk in het spoor van de eigen belangen gebracht konden worden. En juist daarbij speelden die ridderromans dan zo'n grote rol: ze behandelen steeds ‘test-cases’, in het belang van een bepaald vorstenhuis of een bepaalde adellijke clan. Brits-Keltische stof We kunnen zelfs spreken van concurrerende modellen die voor de bestrijding en oplossing van de feodale onrust in de ridderromans worden aangedragen. Na de slag bij Hastings in 1066 legt Willem de Veroveraar het fundament voor een nieuwe macht in Europa, het Anglonormandische rijk, dat zich pijlsnel ontwikkelt. Als voormalig vazal van de Franse koning concurreert Willem van meet af aan met Frankrijk, vooral omdat het zwaartepunt van zijn rijk nog lange tijd uit de westelijke delen van Frankrijk zal blijven bestaan. Zoals de Franse koningen over Karel en zijn rijk als model beschikten, zo zoeken de Anglonormandische vorsten eveneens naar een model-verleden dat hun troon historisch gezag en glorie kan verstrekken. Ze vinden dat in de persoon van koning Artur, de laatste vorst der Kelten, uit de zesde eeuw. Je zou beter kunnen zeggen dat dit verleden in de twaalfde eeuw aan de Anglonormandische hoven uit de grond wordt gestampt. Want over die Artur was historisch gezien bitter weinig bekend. Hij was niet eens koning, maar meer een legeraanvoerder die zich als laatste met succes tegen de van het vasteland binnengedrongen Angelen en Saksen had weten te verweren. In sagen en legenden bij de onderdrukte Kelten ging hij echter daarna het leven van een held leiden. En dat wordt uit propagandistische overwegingen door de ‘bevrijders’ vanaf de elfde eeuw verder uitgebouwd. Ze maken, eerst in kronieken maar ook algauw in ridderromans, een voorbeeldige vorst van hem, die een geheel eigen stijl hofleven voerde. Want daaruit blijkt meteen de concurrentie met de aan de Franse hoven geadverteerde hofwereld van Karel de Grote. Daar heerst een strikte hiërarchie, in stand gehouden door absolute trouw, waarbij afwijkingen van deze lijn meteen met het zwaard werden beslecht. Voortdurend wordt er gevochten door de vazallen onderling, waarbij uiteindelijk de verraders het onderspit delven. Bij Artur gaat het anders toe. Zijn baronnen zitten om de beroemde Herman Pleij, Het literaire leven in de middeleeuwen
Page 1 and 2: Het literaire leven in de middeleeu
Page 3 and 4: Woord vooraf VII Dit boekje gaat ov
Page 5 and 6: 2 voor ogen stond. Je bent niet all
Page 7 and 8: 4 veertien jaren blijkt Maria, de m
Page 9 and 10: Barrières 6 Het is duidelijk dat d
Page 11 and 12: 8 Die ‘hij’ is namelijk Jezus,
Page 13 and 14: 10 II De Middelnederlandse literatu
Page 15 and 16: Middelnederlands 12 Pas in de twaal
Page 17 and 18: 14 zichtbaar, in liefdesliederen en
Page 19 and 20: 16 3. Spannend heiligenleven over S
Page 21 and 22: 18 op elk moment van de dag hun leu
Page 23 and 24: 20 boekdrukkunst. Dat begint zo oms
Page 25 and 26: 22 kerk, waarschijnlijk over een Ke
Page 27 and 28: 24 hoogstens wat pentekeningen aan,
Page 29 and 30: [ ] = niet bewaard. Fouten en verbe
Page 31 and 32: 28 taal aangepast worden. Maar ook
Page 33 and 34: 30 6. Afdruk van houtblok met gegra
Page 35 and 36: 32 enigszins aanpassen aan de leess
Page 37 and 38: IV Van luisteren naar lezen 34 Wat
Page 39 and 40: 36 rend direct toegesproken alsof j
Page 41 and 42: 38 terwijl hij eveneens steeds weer
Page 43 and 44: 40 in aanmerking voor de lof die hi
Page 45 and 46: Van verzen naar proza 42 Maar de vo
Page 47 and 48: V Aan het hof 44 Aan de hoven in Li
Page 49 and 50: 46 allerlei motiveringen: de soever
Page 51: 48 eeuwig trouw heeft gezworen, zou
Page 55 and 56: 52 duidelijk zijn dat de oorspronke
Page 57 and 58: 54 zulks toch niet lukte - je moest
Page 59 and 60: 56 Immers, ledigheid is des duivels
Page 61 and 62: 58 Maar in de stad is al meteen een
Page 63 and 64: ontglipt, alsof je een paling bij z
Page 65 and 66: 62 duidelijk worden dat iedereen ee
Page 67 and 68: 64 verband met de voortplanting. Ma
Page 69 and 70: 66 verklede feestvierders. Daar bes
Page 71 and 72: 68 13. Titelpagina van boekje over
Page 73 and 74: 70 burger. Iemand als Uilenspiegel
Page 75 and 76: 72 14. Verhalend gedicht, gedrukt i
Page 77 and 78: VII Over regels en betekenissen 74
Page 79 and 80: 76 Zegt nu zelf, welke clown, welke
Page 81 and 82: 78 want God en de duivel zijn in al
Page 83 and 84: 80 helden is verbonden met de wijze
Page 85 and 86: Modelfiguren 82 In de kringen van d
Page 87 and 88: 84 ende Blanchefloer is Diederik va
Page 89 and 90: 86 stemming over te dragen. Tot de
Page 91 and 92: Literatuuropgave 88 Per hoofdstuk w
Page 93 and 94: 90 Moderne Encyclopedie van de Were
Page 95 and 96: 91 Schuit; literatuur, volksfeest e
Page 97 and 98: 1100 1200 1300 ca. 1350 1350/1400 1
Page 99 and 100: 1400 ca. 1496 1500 ca. 1515 ca. 140
Page 101: Lijst van illustraties 94 1. Scaecs

bekijken - digitale bibliotheek voor de Nederlandse letteren

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?