1 SUCCULENTA jaargang 79 (1) 2000 - Au Cactus Francophone

Een grote en zwaar bestekelde Euphorbia aggregata
van meer dan een meter doorsnee.
we die dag niet bereikt, omdat we onderweg
zo vaak stopten, dat er eenvoudigweg
niet genoeg tijd beschikbaar was. En tijdens
iedere stop vonden we iets van onze
gading. Een deel van wat wij die dag vonden
staat in eerdere bijdragen aan dit blad
over Euphorbia polygona en E. inermis. Nu
zult u misschien vinden dat het onfortuinlijk
is om je doel niet te bereiken, maar uw
schrijver is er achteraf zeer content mee,
want dit feit was een goede aanleiding om
het in 1999 nog eens te proberen. En deze
keer wel met succes en zelfs op meerdere
plaatsen vonden we Euphorbia aggregata.
Gelukkig hebben we ook in 1999 enkele
soorten Euphorbia’s niet kunnen vinden,
die elk op zich een valide reden zijn om dit
prachtige land opnieuw te bezoeken.
Het is niet bekend wie Euphorbia aggregata
heeft ontdekt en wanneer. Berger is
degene die notie nam van haar aanwezigheid
in cultuur in 1902. Eerst nam hij
aan dat het de lang verloren Euphorbia
enneagona van Haworth was. Uiteindelijk
voldeed deze identificatie niet en beschreef
hij in 1907 deze planten als een nieuwe
soort, Euphorbia aggregata. Tot de dag van
vandaag blijft de identiteit van E. enneagona
onduidelijk, maar White, Dyer & Sloane
namen aan dat ze identiek is aan de door
hun beschreven Euphorbia heptagona var.
viridis.
Euphorbia aggregata is een zeer variabele
soort. De populatie ten westen van
Carlisle Bridge bestond uit ongeveer 150
planten, groeiend op ongeveer 1 hectare.
Soms groeien enkele planten bij elkaar,
maar meestal op ongeveer 10 meter van
elkaar verwijderd. In deze populatie waren
geen twee planten hetzelfde. De variatie
zit vooral in lichaamskleur, kleur en lengte
van de stekels, kleur en grootte van de
honingklieren die de cyathia omhullen en
het aantal stekels op een plant. Ook waren
er planten met enkele cristaatvormende zijtakken,
dichtverpakt tussen normale takken.
In de literatuur is ook nog een variegatavorm
beschreven uit de omgeving van
Cradock als Euphorbia aggregata var. alternicolor.
White, Dyer & Sloane brachten
deze soort van N. E. Brown terug naar
een variëteit, maar ook dat is niet juist,
daar het slechts een forma kan zijn van
E. aggregata. Helaas ken ik deze variegata
niet in cultuur. Planten met een niet effen
groene lichaamskleur hebben wij bij alle
drie de genoemde soorten aangetroffen,
maar niet met wit-groene strepen, zoals genoemd
bij de beschrijving van de variëteit
alternicolor.
Euphorbia aggregata heeft haar verspreidingsgebied
ten noorden van Grahamstown,
rond Carlisle Bridge en vandaar uit
naar het noordwesten, naar Somerset East
en verder naar Graaff-Reinet. De vormen
in het zuidoosten schijnen het zwaarst bestekeld
te zijn en ten noorden van Graaff-
Reinet zijn ze groener en lichter bestekeld.
Deze laatste vertonen veel overeenkomst
met Euphorbia pulvinata. White, Dyer &
Sloane noemen Willowmore, midden in
het verspreidingsgebied van E. ferox en
Fauresmith in de Vrij Staat, in het verspreidingsgebied
van E. pulvinata, ook als
groeiplaatsen. Dit lijkt niet erg waarschijnlijk
en dit zijn wellicht tussenvormen van
de genoemde soorten. Op de groeiplaatsen
van E. aggregata, die wij bezochten bij
262 Succulenta jaargang 79 (6) 2000