1 SUCCULENTA jaargang 79 (1) 2000 - Au Cactus Francophone

VAN KNOP TOT KELK
(2) SETIECHINOPSIS MIRABILIS (SPEG.) DE HAAS
Albert Pilot
Setiechinopsis mirabilis is een plant waar
ik zeer aan gehecht ben, sinds ik die in
mijn kas heb staan. Het is een ongewone
cactus met een wat onaanzienlijk, slungelachtig
stammetje van zo’n 10-15 cm hoogte
en een paar cm doorsnede. De plant
is bruin tot donkergroen gekleurd. Maar
het is tegelijk een verrassende bloeier, die
steeds weer nieuwe knoppen vormt gedurende
de zomer. In een rustig tempo ontwikkelt
de plant knoppen, totdat er op een
avond een wonderlijk sierlijke bloem verschijnt.
Die bloeit helaas maar één avond
en nacht, maar dat heeft zo zijn voordelen:
overdag ben ik aan het werk, maar ‘s
avonds zie ik de gehele ontwikkeling van
knop tot kelk plaatsvinden. De knop zwelt
op en ontvouwt zich tot een helder witte
stralenkrans met zeer talrijke fijne bloembladen,
stralend wit pronkend in het duister.
Daarna ontwikkelt zich altijd een zaadbes,
die uitgroeit, uiteindelijk zijdelings open
scheurt en veel zaden geeft. Ook het
zaaien lukt zonder problemen,
zodat ik nu beschik
over een grote
reeks goed groeiende
plantjes, die ook zonder
enten straks weer
nieuwe planten kunnen
geven. Het is een
bijzondere plant, die
mij steeds weer laat
genieten van de hele
ontwikkeling van knop
tot kelk.
Setiechinopsis mirabilis
stelt weinig eisen
aan grond, temperatuur,
licht en water.
Mijn normale cactus-
grond voldoet prima, geen problemen met
de wintertemperatuur (7-10 o C), volle zon
in de kas, en de gebruikelijke, achteloze
manier van water geven. In de overigens
zeer beperkte literatuur over deze cactus
zijn weinig aanwijzingen te vinden. Ze
groeien in het zuiden en midden van
Zuid-Amerika (Argentinië, Santiago del Estero)
tegen de droge oostelijke bergruggen
van de Andes. Het vriest er geregeld.
Een koude overwintering (onder de 7
o C) bevordert de groei. Geënt worden de
planten groter, bloeien waarschijnlijk ook
beter, maar nodig is het niet. Wel hebben
niet-geënte planten nogal eens de neiging
tot omvallen.
Er is één soort Setiechinopsis bekend, S.
mirabilis. Setiechinopsis is nu overigens ondergebracht
in het geslacht Echinopsis. De
mirabilis heeft 2 cm dikke, donker bruingroene
stammetjes. De bloemen zijn slank
trechtervormig, 11-12 cm lang, 3 cm breed,
wit. De vrucht is 3-4 cm lang, 5-6 mm
dik. De bloemen ontstaan vlak bij de kruin
en hebben een dunne lange buis; de bloembladen
van deze nachtbloeier zijn smal, lijnvormig,
stralend geopend, welriekend. De
lange, dunne, cauliene zone van de bloem
(het onderste deel van de bloem) is dicht
bezet met kleine schubjes en heeft een
dichte, kroezige beharing. Het pericarpel
(het deel van de bloem dat het vruchtbeginsel
omgeeft) en het receptaculum (de
bloembodem, het boven het vruchtbeginsel
liggende, buisvormig verlengde deel
van de bloem) is bezet met hele fijne kafnaaldjesachtige
schubben, eveneens dicht
behaard. De onderste helft van de stijl
is vergroeid met het receptaculum. De
meeldraden met hele korte helmdraden zitten
op verschillende hoogte. De vrucht is
52 Succulenta jaargang 79 (2) 2000