Untitled - Stichting Papua Erfgoed

dat naar hun eigen opvattingen niet meer dan een „dubbeltje"
waard was.
Hij kreeg nog meer ontzag voor hun scherpzinnigheid, toen zij
rustig de schelpen, die hij van andere eilanden invoerde, devalueerden.
„Ze deugen niet!" zeiden de Kapaukoe's. Ze deugden minder dan
hun eigen schelpen, die geel waren en glad van het lange gebruik.
„Tien nieuwe schelpen voor een oude!" stelden zij vast. En bovendien
werden de nieuwe schelpen afgekeurd als betalingsmiddel
voor werkelijk belangrijke doeleinden, om een vrouw of een varken
te betalen. De Controleur had met ware financiële genieën te doen.
De missionarissen en zendelingen, die pater Tillemans spoedig naar
Enarotali volgden, ondervonden ook spoedig dat zij niet met kinderen
te maken hadden, wat geldzaken betreft. Eerst stichtten de
missionarissen een missiepost aan het Paniai-meer. Daarna kwamen
Amerikaanse zendelingen, leden van een strenge secte, die
noch rookten noch dronken. Al gauw bezochten vele Kapaukoe's
de kerkjes; zij zongen en baden met enthousiasme, ofschoon deze
verharde polygamisten en moordenaars het moeilijk eens konden
zijn met de leer, die gepredikt werd. Maar zij beoordeelden de
kerken vanuit een ander standpunt. De missionarissen maakten bezwaren
tegen het dopen van lieden, die twee of drie vrouwen hadden.
Mij een zorg, dachten de Kapaukoe's waarschijnlijk; in ieder
geval hadden de missionarissen ruime opvattingen over het roken.
Daarom voelden de Papoea's zich meer tot hen aangetrokken dan
tot de ascetische Amerikanen, ofschoon deze minder waren gekant
tegen het doopsel van een polygamist. Een Kapaukoe is bereid ziel
en zaligheid voor tabak te verkopen. Zij hebben allemaal enkele
tabaksplanten in hun tuintjes, voldoende om hun behoeften te dekken
en wat handel te drijven, maar een extra sigaret is altijd
welkom. Omdat de missionarissen hun die wel eens gaven, waren
zij de favorieten in de wedren om de zielen van de Papoea's. De
zendelingen stonden voor een ernstige gewetensvraag. Konden zij
toestaan, dat die mensen op dwaalwegen werden geleid, of mochten
zij hun ook sigaretten geven? Heiligde het verheven doel het zondige
middel? Men mocht deze vraag met „ja" beantwoorden, volmondig
misschien niet, maar toch een „ja", besloot men na rijpe
overweging! En sindsdien konden de Papoea's, die op Zondag kwamen
zingen, op een sigaret rekenen na volbrachte arbeid.
Na een jaar begonnen de fijne gewetens weer hevig te spreken.
42