Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

homo- en lesbisch ouderschap in nederl and
Naar verwachting zal het aantal kinderen dat vanaf hun geboorte wordt opgevoed door twee
moeders of twee vaders in de toekomst toenemen (ocw 2001).
6.5 Hoe vergaat het de kinderen?
Er bestaan vele vooronderstellingen over en bezwaren tegen de opvoeding van kinderen
door lesbische moeders of homoseksuele vaders. Zo zouden deze kinderen emotionele en
sociale moeilijkheden ondervinden en door afkeurende reacties van leeftijdsgenoten sociaal
geïsoleerd raken. Ook zouden de verschillende aspecten van de seksuele identiteitsontwikkeling,
zoals de genderidentiteit, genderrol en seksuele voorkeur, beïnvloed worden door
het feit dat kinderen met twee moeders of twee vaders opgroeien (zie voor een analyse van
dergelijke tegenargumenten: Clarke 2001, 2002).
De groei van het aantal kinderen dat wordt geboren in een gezin met twee ouders van hetzelfde
geslacht vindt plaats in een samenleving waarin de meerderheid van de bevolking
door de jaren heen een steeds meer positieve houding heeft gekregen tegenover homoseksualiteit
(zie hoofdstuk 2 van dit rapport) (Keuzenkamp et al. 2006; Sandfort et al. 2008). Daarbij
moet wel de kanttekening worden geplaatst dat een substantieel deel van de Nederlandse
bevolking bedenkingen heeft bij het opgroeien van kinderen bij homoseksuele ouders.
Ruim een kwart van de bevolking is tegen gelijke rechten voor homoparen en heteroparen
bij adoptie (zie hoofdstuk 2). Wat betekent het voor kinderen om op te groeien in een samenleving
waarin ambivalent wordt gedacht over opvoeding door twee ouders van hetzelfde
geslacht? Hoe reageert de omgeving en wat voor consequenties heeft dit voor de kinderen?
6.5.1 Tweemoedergezinnen
Aan de Universiteit van Amsterdam loopt sinds 2000 een onderzoek waarin kinderen worden
gevolgd die geboren zijn en opgroeien binnen een lesbische relatie. Het onderzoek is
gestart met een groep van 100 gezinnen, die geworven zijn via verschillende kanalen zoals
het cliëntenbestand van een kliniek waar vrouwen geïnsemineerd kunnen worden en het
adressenbestand van homo-oudervereniging Meer dan Gewenst. Gegevens zijn verzameld in
2001/2002 toen de kinderen tussen de 4 en 8 jaar oud waren (Bos et al. 2003, 2004a, 2004b,
2007; Bos 2004 ; Bos en Hakvoort 2007) en vier jaar later (2005/2006) toen ze, logischerwijs,
tussen de 8 en 12 jaar oud waren (Bos et al. 2008a; Bos 2004c; Bos en Sandfort 2010). Een
derde meetronde gaat in 2010 van start.
42 van de 100 kinderen in de tweemoedergezinnen zijn verwekt door zelfinseminatie met
sperma gedoneerd door een bekende uit de omgeving van de moeders. De kinderen wisten
wie de donor was en hadden ook allemaal regelmatig contact met hem. In één gezin was
er sprake van een co-ouderschap met de vader en zijn partner. In 58 gezinnen waren de
kinderen verwekt door inseminatie met sperma uit een kliniek. Dit onderzoek is gestart op
het moment dat het in Nederland nog mogelijk was om in ziekenhuizen en klinieken geïnsemineerd
te worden met sperma van een anonieme of bekende donor (het zogenoemde
A- of B-loket). Voor de optie van de bekende donor gold dat zijn identiteit pas mocht worden
prijsgegeven als het kind 16 jaar oud was en alleen op verzoek van het kind. In ons onderzoek
hebben 13 kinderen deze mogelijkheid. Op het moment dat de gegevens zijn verzameld was
107