Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

steeds gewoner, nooit gewoon
een niet-moslim in discussie over dat hij iets doet wat niet toegestaan is in de islam. [...]
We komen hier aan tafel en we laten de godsdienst thuis.’ 23
Een belangrijke bijdrage aan het bespreekbaar maken van homoseksualiteit is volgens
sd ook geleverd door De Dialoog. Die bijeenkomsten trokken vooral jongeren, maar ook
ouders en laagopgeleiden. Ook AbM noemt dit iets nieuws, maar volgens hem doen moskeeën
er niet uit overtuiging aan mee: ‘Ik denk dat subsidies ermee te maken hebben.
[...] Het is allemaal hypocrisie.’ Volgens deb daarentegen stellen imams controversiële
onderwerpen als (homo)seksualiteit ter sprake omdat ze hun prediking relevant willen
maken voor de actualiteit: ‘Stel je voor dat een imam het niet heeft over radicalisering, of
over homo’s, of over emancipatie, of over de economische crisis. Waar moet hij het dan
over hebben?’ (deb) De islamitische traditie biedt volgens hem aanknopingspunten om
het omgaan met homoseksuele medeburgers bespreekbaar te maken: ‘Binnen de religie
staat bijvoorbeeld de omgang met de buren centraal.’
Volgens hb heeft ook de publiciteit over het potenrammen door Marokkaanse jongens
bijgedragen tot bezinning over homoseksualiteit. Sd, hb en mc noemen met name
Marcouch, ‘[...] die dit onderwerp op de agenda heeft gezet, maar er vervolgens zelf van
beticht wordt homo te zijn.’ (Sd) Ook Haci Karacaer en Tariq Ramadan worden genoemd
(al is geen van beiden Marokkaans), evenals Stichting Yoesuf en Habibi Ana.
Alleen cg noemt Rashid Ben Ali, de Marokkaanse, openlijk homoseksuele kunstenaar
die in 2005 werd bedreigd vanwege zijn schilderijen waarop hij imams te kijk zette,
onder meer door hen uitwerpselen te laten uitbraken. Volgens hem had dat een negatieve
uitwerking: allochtone homo-organisaties ‘[...] zochten toegang tot imams, maar
hij scheet erop, en zo raakte de toegang geblokkeerd.’ In het algemeen gesproken ziet
cg een opgaande lijn tot ongeveer 2003; daarna ging het bergafwaarts. Hij wijt dat onder
meer aan de professionalisering van organisaties: daardoor raakten organisaties vervreemd
van hun achterban of doelgroep. Ook Stichting Yoesuf was volgens cg niet meer
dan ‘een speeltje van Nahas en Van Bommel’. Autochtone professionals zijn te expliciet
voor oudere Marokkaanse mannen, en dat schrikt af – ook Marokkaanse homojongeren,
want die deinzen terug voor publiciteit. Stichting Habibi Ana was volgens cg te rommelig
en werd bovendien gedomineerd door niet-Marokkaanse Arabieren, die weinig
ophadden met Marokkanen. Ook volgens ms hebben organisaties als Stichting Habibi
Ana en Yoesuf weinig bijgedragen tot de acceptatie: ‘Dat wat was niet iets wat gezinnen
bereikte.’
Een mijlpaal was volgens cg wel dat Bar Habibi Ana in 2001 met een eigen, oriëntaalse
boot deelnam aan de Amsterdamse canal parade. Belangrijk waren naar zijn idee ook de
bijeenkomsten van De Dialoog. Opmerkelijk genoeg noemt geen van de respondenten
het ‘Anti-Homo Manifest: Geen nicht in het licht’ dat het Marokkaanse internetmagazine
El Qalem (‘De pen’) publiceerde op 10 november 2004 – een week na de moord op
Theo van Gogh. Destijds wekte deze column (door Mohamed Jabri) veel opschudding,
maar die lijkt nu vergeten. 24
Over de invloed van media zijn de respondenten weinig te spreken en evenmin over
die van politieke en religieuze gezagsdragers, met één uitzondering: de rol van het
ummon-bestuur, met name Driss El Boujoufi. Grote invloed daarentegen, zo menen
de respondenten, heeft het persoonlijke contact met homo’s en lesbo’s van vlees en
276