Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

steeds gewoner, nooit gewoon
13.7.3 Pers en omroep: hoorbaarheid en zichtbaarheid
Nieuw aan de manier waarop er tegenwoordig in orthodox- (en bevindelijk-)gereformeerde
kring wordt gesproken over homoseksualiteit is dat homoseksuele mannen en
vrouwen daarin zelf een belangrijke stem hebben. ‘Het is niet meer zo dat er over hen
en voor hen wordt beslist. [...] Als anderen dat al zouden doen, dan zul je altijd zien dat
een homo reageert en zich dan ook als zodanig kenbaar maakt.’ (gh) De redactie van het
Nederlands Dagblad geeft al sinds het midden van de jaren zeventig veel ruimte voor zo’n
binnenperspectief: ‘Er is een sterke behoefte om homo’s zelf aan het woord te laten. [...]
Dat is ook bij de opinieredactie echt beleid...’ (kb) Een moeilijkheid voor de nd-redactie
is dat homo’s die kiezen voor onthouding vaak niet geheel uit de kast zijn, en daarom
ook niet zo snel bereid zijn om in de krant hun verhaal te doen. Ook vrouwen blijken
daar vaak niet voor te porren:
Heb je eindelijk een christelijke lesbische vrouw gevonden, zegt ze: 'Nee, ik wil toch niet geïnterviewd
worden.' Dat is prima, maar voor het publieke debat is het jammer. (kb)
De redactie van het nd hecht aan een goede verstandhouding met christelijke homoorganisaties,
voor het geval homoseksualiteit in het nieuws is: ‘Onze lezers willen dan
weten hoe de christelijke homo’s reageren.’ (kb) Anderzijds wil de redactie ook bezwaarden
en verontrusten aan het woord laten:
Ons beleid is: je moet laten zien wat speelt. [...] Dus je kiest mensen die zeggen ‘O, wat verschrikkelijk!’
maar ook een homo of een moeder die schrijft ‘Eindelijk wordt er eens wat over
gezegd, en deze kant moeten we op.’ Dat plaats je allebei, en alles wat er tussenin zit. (kb)
Wat de eigenlijke opinievorming betreft – waar ook de hoofdredactie zelf, door middel
van commentaren, aan deelneemt – is er sinds de invoering van de Wet Gelijke
Behandeling (wgb) volgens kb weinig veranderd:
Sinds 1994-95 is ons beleid eigenlijk steeds dit geweest: enerzijds proberen we homohaat en
geweld tegen homo’s tegen te gaan – en ondersteunen we ook dat daar vanuit de overheid initiatieven
voor worden genomen – maar anderzijds claimen wij altijd ruimte voor mensen die
zeggen dat volgens de bijbel homoseksuele relaties niet geoorloofd zijn. [...] Wij hebben eigenlijk
continu als boodschap afgegeven: ‘Trek daar niet een uniforme lijn in. [...] Geef mensen de
ruimte om daar een weg in te vinden.’ [...] In interne beleidsstukken van rond 1995-96 wordt
gezegd: ‘Over tien jaar is dat allemaal heel anders.’ Maar [...] het spectrum aan standpunten is
eigenlijk niet veranderd. (kb)
Naast kranten als het Nederlands Dagblad en het Reformatorisch Dagblad speelt ook de eo een
belangrijke rol in de meningsvorming over homoseksualiteit: ‘Die invloed is enorm,’
zegt gh, en niet alleen inzake dit onderwerp. Hij bespeurt een ‘democratisering van
opinievorming’: naast of zelfs in plaats van theologen en andere deskundigen komen
ook leken aan het woord: ‘Een presentator als Andries Knevel stelt ervaring voorop.’ (gh)
In 1982 liep hs, als student theologie, een maand lang stage bij de eo, die toen nog fel
strijd voerde tegen de moderne cultuur en tegen andere, progressieve christenen:
230