Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

steeds gewoner, nooit gewoon
Volgens ah gaat de verandering in ‘baby steps. In de sport, ik denk het niet. Ik denk eerder
in geloofshuizen en op televisie, of cabaret, maar de sportwereld denk ik niet. Het is
ietsje minder smoes geworden.’ De stereotypen zijn ook veranderd maar niet verdwenen.
‘De echte fairies. Dat het heel verwijfd was en dat je het meteen kon zien en herkennen.’
Kunstzinnig, een hoge stem, aanstellerig en ook losbandig, dat is verdwenen. Nu is het
meer ‘dat het all over the place is. Dat het je buurman is, of je neef, of de minister of... weet
je? Er zijn meer role models.’ Zij lijkt deze opschuiving van nicht naar doorsnee-homo
positief te waarderen. Maar ook een ander soort radicaliteit wijst ze af vanuit Surinaamse
discretie: ‘Dat over-the-top’ [van witte Nederlanders] zou een beetje moeten afzwakken en
minder militant zijn—want het is net zo fundamentalistisch als de andere kant, “Jij móet
dat vinden! En jij móet voor het homohuwelijk zijn!” Als het zo gesteld wordt dan ben ik
er helemaal niet voor. Snap je? Het wordt me wel door de strot geduwd. [...] Ik denk dat
het van beide kanten een beetje naar elkaar toegaat. Want het over-the-toppe in Nederland,
dat gaat er op een gegeven moment ook wel af.’
sk zegt over Hindostanen dat ‘er nog wel heel veel winst te behalen is. Ik denk dat het
geleidelijk aan steeds beter is geworden. Het is geleidelijk gegaan [...]’, dus zonder echte
mijlpalen. ‘In Nederland is het toch wat meer bespreekbaar geworden.’ Waar twee culturen
mengen wordt toch iets overgenomen en zien ook Hindostanen de gay parade.
14.10 Kansen op verandering
Volgens lj komt emancipatie van boven (politiek) en van beneden. De persoonlijke
emancipatie is misschien het belangrijkst, het ‘moet vanuit het hart komen’. ah
waarschuwt voor politieke dwang want ‘dat werkt voor heel veel groepen averechts.’
Kennismaking met lesbo’s en homo’s van vlees en bloed ziet lj als de beste weg om verandering
te bewerkstelligen. ah denkt dat vrouwen er meer open voor staan. ‘Ze zien het
gewoon als een fact of life. Ze zeggen “het is mijn zoon” of “het is mijn broer”. Vrouwen
zijn meer geneigd om de gemeenschap bij elkaar te houden dan uit elkaar te drijven. Ze
zijn meer geneigd om over eigen zaken heen te stappen omwille van de goede vrede. En
bij mannen speelt heel iets anders mee; dat is gewoon ego en een hoop testosteron.’ Het
blijft evenwel de vraag hoe de discretie van homo’s en lesbo’s te doorbreken want zij zullen
toch de harten moeten raken.
De media hebben een grote rol gespeeld. Volgens ah heeft ‘Paul de Leeuw heel veel
betekend voor de openheid rond homoseksualiteit.’ In de vorige paragraaf noemden we
de Surinaamse rolmodellen die door kranten, radio en televisie nationale bekendheid
kregen. ar trekt het weer breder: ‘Gewoon meer informatie. Dat er meer over gesproken
wordt. Taboes worden op tafel gelegd en besproken.’
Aan de politiek wordt geen grote rol toegeschreven. Eerder citeerden we respondenten
die een top-downbenadering afwezen omdat ze het gevoel krijgen dat homo-emancipatie
hen door de strot wordt geduwd. ar heeft ‘nooit gehoord van een politicus of
religieuze leider binnen de Surinaamse gemeenschap die op een onderdrukkende of een
beperkende manier heeft gesproken over mensen die homoseksueel of lesbisch zijn.’
De respondenten noemden overigens geen enkele naam van een Surinaamse politicus
die de homozaak verdedigde. Negatieve geluiden zijn er trouwens wel degelijk, zoals van
260