Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

samenvatting
Wat is het probleem?
De problemen die de genoemde groepen met homoseksualiteit blijven houden zijn
de volgende zeven. Het strookt niet met idealen van huwelijk en gezinsvorming. Hetzelfde
geldt voor ideeën over mannelijkheid en vrouwelijkheid: homo’s zijn geen echte
mannen en lesbo’s geen echte vrouwen. Een derde bezwaar luidt dat in het bijzonder
homomannen ongewenst afwijkend seksueel gedrag vertonen en daar te veel nadruk op
leggen. Homoseksualiteit zou verder te openbaar worden gemaakt, waarbij protestanten
en moslims tevens het gevoel hebben dat homoacceptatie aan hen wordt opgedrongen.
Een vijfde bezwaar is dat homoseksualiteit in strijd is met religieuze voorschriften en
een zesde dat het tegen de natuur is, waarbij nauwelijks een onderscheid wordt gemaakt
tussen goddelijke en biologische natuur. Ook wordt homoseksualiteit gezien als een
psychische stoornis.
De verschillende groepen uiten wisselende bezwaren en als het ene bezwaar wegvalt,
duikt er wel een ander op. Soms richten de bezwaren zich tegen homo’s, soms tegen
homo’s en lesbo’s, soms tegen bepaalde homoseksuele gedragingen zoals anale seks. De
meeste bezwaren zijn traditioneel van karakter en waren in het verleden gemeengoed
onder Nederlanders. Daarom denken veel respondenten dat het in de loop der tijd wel
goed zal komen met homoacceptatie in deze groepen, net als onder ‘witte’ Nederlanders.
Ontwikkelingen in de tijd
Dit onderzoek wijst evenwel uit dat homo-emancipatie geen gelopen race is: Marokkaanse
en Turkse Nederlanders hechten tegenwoordig veel meer belang aan familie en religie
dan in de jaren zestig en zeventig, toen een eerste generatie ‘gastarbeiders’ zich in Nederland
vestigde; deze waardeverschuiving heeft een negatief effect op homo acceptatie.
Het positiefst ten aanzien van homoseks staan (Creoolse) Surinamers, die er een filosofie
van ‘leven en laten leven’ op nahouden, maar zij hebben vaak bezwaar tegen het openlijk
kleur bekennen als homo of lesbo. Orthodoxe protestanten erkennen dat ook in hun
kring homoseksuele mannen en vrouwen voorkomen en sporen dezen aan om uit te
komen voor hun seksuele voorkeur; zij hebben echter moeite met homoseksuele relaties.
De bezwaren tegen homoseksualiteit hebben culturele en religieuze wortels die niet
onder ‘witte’ Nederlanders zijn verdwenen en nog minder onder de hier besproken
groepen. Het is zorgelijk dat 30 jaar homo-emancipatie onder nieuwe Nederlanders niet
tot duidelijker resultaten heeft geleid. Aan de lastige situatie van homo’s en lesbo’s uit
etnische en behoudend protestantse kring lijkt voorlopig geen eind te komen, omdat
ze klem zitten tussen de eigen groep en andere Nederlanders, tussen familie en ‘witte’
homo’s. De homo-organisaties in orthodoxe kringen hebben als enige groep een
beperkt succes in het zicht- en hoorbaar maken van homoseksualiteit. Maar ook in die
groep is de weerstand taai, zoals blijkt uit het afwijzen van homoseksuele leraren en
leerlingen op behoudend protestantse scholen. Een specifiek probleem is de vrijwel
totale onzichtbaarheid van lesbische vrouwen in alle groepen, behalve onder Surinaamse
Nederlanders.
21