Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
na ast<strong>en</strong><br />
To<strong>en</strong> ontbrandde in vrijgemaakte kring e<strong>en</strong> discussie over de houdbaarheid van Douma’s<br />
onderscheid. ContrariO kreeg steun van predikant<strong>en</strong> <strong>en</strong> andere opinieleiders, trok veel<br />
led<strong>en</strong> <strong>en</strong> ontwikkelde grote naamsbek<strong>en</strong>dheid. 11<br />
Mede onder invloed van ContrariO veranderde de eo haar opstelling. Vanaf 2002 maakte<br />
ze homoseksualiteit bespreekbaar, onder meer met e<strong>en</strong> zeer uitgebreid webdossier,<br />
waarin uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> ervaring<strong>en</strong> naast elkaar staan: hetero word<strong>en</strong> is nog<br />
maar één mogelijkheid. Ook de ehah matigde haar therapeutische pret<strong>en</strong>ties: in plaats<br />
van ‘g<strong>en</strong>ezing’ of ‘bevrijding’, spreekt Differ<strong>en</strong>t (zoals ehah sinds 2004 heet) slechts van<br />
‘verandering’ – het ‘verminder<strong>en</strong> of verblek<strong>en</strong>’ van homoseksuele gevoel<strong>en</strong>s. 12 Differ<strong>en</strong>t<br />
publiceerde in 2006 met overheidssubsidie e<strong>en</strong> lespakket. Dat stimuleerde ContrariO om<br />
hetzelfde te do<strong>en</strong>. Naast ContrariO was in 2006 e<strong>en</strong> tweede zelforganisatie gekom<strong>en</strong>:<br />
RefoAnders. Deze richt zich vooral op reformatorisch<strong>en</strong> of bevindelijk-gereformeerd<strong>en</strong>,<br />
<strong>en</strong> raadt onthouding aan.<br />
In de orthodox-gereformeerde kerk<strong>en</strong> bleef het officiële standpunt ongewijzigd, maar<br />
vanaf het einde van de jar<strong>en</strong> neg<strong>en</strong>tig war<strong>en</strong> er veel incid<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die duid<strong>en</strong> op verandering.<br />
In de Nederlands Gereformeerde Kerk verle<strong>en</strong>de e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te onlangs homo’s <strong>en</strong><br />
lesbo’s gelijke recht<strong>en</strong>, terwijl e<strong>en</strong> andere haar predikant ontsloeg, omdat hij sam<strong>en</strong>woonde.<br />
In de Gereformeerde Kerk<strong>en</strong> Vrijgemaakt veroorzaakte historicus prof. George<br />
Harinck in 2008 opschudding met e<strong>en</strong> interview waarin hij onder meer zei: ‘Mann<strong>en</strong>vri<strong>en</strong>dschapp<strong>en</strong>:<br />
prima. [...] Relaties? Ge<strong>en</strong> probleem.’ (Nederlands Dagblad, 26 januari<br />
2008; zie ook 5 februari 2008). Maar ‘verontrust<strong>en</strong>’ dwong<strong>en</strong> hem e<strong>en</strong> deel van zijn<br />
woord<strong>en</strong> in te slikk<strong>en</strong> (Nederlands Dagblad, 8 februari 2008). De hardste botsing<strong>en</strong> vond<strong>en</strong><br />
plaats in de Christelijk Gereformeerde Kerk. Zo publiceerde theoloog <strong>en</strong> psycholoog<br />
dr. Bert Loonstra Hij heeft e<strong>en</strong> vri<strong>en</strong>d (2005), waarin hij betoogde dat er de kerk ruimte<br />
moest zijn voor ‘homoseksuele relaties in liefde <strong>en</strong> trouw’ – <strong>en</strong> zelfs voor het ‘opdrag<strong>en</strong>’<br />
daarvan (zie Van d<strong>en</strong> Berg 2008). Behoud<strong>en</strong>de medepredikant<strong>en</strong> <strong>en</strong> led<strong>en</strong> dreigd<strong>en</strong> met<br />
e<strong>en</strong> scheuring, waarop Loonstra zijn boek uit de handel nam.<br />
13.5 Opinievorming onder bevindelijk-gereformeerd<strong>en</strong><br />
Onder hervormd-gereformeerd<strong>en</strong> was de herbezinning op homoseksualiteit al rond<br />
1990 op gang gekom<strong>en</strong>. Onder (andere) bevindelijk-gereformeerd<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> we weinig verandering,<br />
maar in 2007-2008 versche<strong>en</strong> e<strong>en</strong> reeks artikel<strong>en</strong> in De Saambinder, het orgaan<br />
van de Gereformeerde Geme<strong>en</strong>t<strong>en</strong> (Van Aalst 2007-2008; zie ook Ravve 2009). De auteur,<br />
e<strong>en</strong> predikant, pleitte voor het erk<strong>en</strong>n<strong>en</strong> <strong>en</strong> bespreekbaar mak<strong>en</strong> van homoseksualiteit.<br />
Anderzijds riep hij zijn lezers op om niet toe te gev<strong>en</strong> aan de maatschappelijke druk om<br />
‘de homoseksuele lev<strong>en</strong>swijze’ te aanvaard<strong>en</strong>. Ook ander<strong>en</strong> beklag<strong>en</strong> zich over deze druk<br />
<strong>en</strong> noem<strong>en</strong> hem in één adem met nazisme, decad<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> de eindtijd. 13<br />
Het gevoel dat hun iets ‘door de strot wordt geduwd’ is wijd verbreid onder reformatorisch<strong>en</strong>,<br />
zo blijkt uit e<strong>en</strong> grootschalig onderzoek waaraan vooral sgp-stemmers deelnam<strong>en</strong><br />
(Oom<strong>en</strong> et al. 2009). Slechts e<strong>en</strong> kleine minderheid zei ‘homoseksuele praktijk<strong>en</strong>’<br />
te accepter<strong>en</strong>, maar e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke minderheid accepteert wel ‘gevoel<strong>en</strong>s’. E<strong>en</strong> ev<strong>en</strong><br />
grote minderheid (26,3%) zei dat ze zulke gevoel<strong>en</strong>s in de afgelop<strong>en</strong> vijf jaar meer war<strong>en</strong><br />
gaan accepter<strong>en</strong> – al hadd<strong>en</strong> ze moeite met ‘de uiting<strong>en</strong> daarvan’. 14 In hun omgeving<br />
225