Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

‘gewurgd door taboes’
aard zijn. Wat ms hoopvol stemt, zijn vooral de vorderingen in de sociaaleconomische
integratie van Marokkaanse Nederlanders: ‘Mensen die erin slagen hun opleiding af te
ronden en [...] volop deelnemen aan de samenleving en daarmee de gewone wereldse
waarden internaliseren.’ Ook deb bespeurt een steeds sterkere oriëntatie op de mainstream
Nederlandse samenleving: ‘Er wordt zo veel gesproken over “de Marokkanen”,
maar de Marokkanen zijn een aflopende zaak. Jij bent geen Marokkaan! Mijn kinderen
zijn geen Marokkaan!’ mc noemt een specifiekere ontwikkeling:
Ik zie een toekomst waar er veel meer over wordt gesproken en waar dit onderwerp veel meer
ingebed zal worden. [...] Ik denk dat in de toekomst [...] jongeren die dit soort gevoelens hebben
daar meer mee naar buiten durven te treden.
15.12 Conclusie
In een recente jeugdroman, Blijf van me af!, vertelt Mohamed Sahli (2009) hoe de 12-jarige
Ali ontdekt dat hij homo is, hoe hij dat zorgvuldig verbergt voor zijn homofobe klasgenootjes
– maar het uiteindelijk wél vertelt aan zijn moeder, die daar heel lief op reageert.
Zo’n happy end is niet erg waarschijnlijk, maar het verschijnen van dit soort fictie 26 duidt
erop dat het onderwerp ‘mocro’s en homo’s’ tot de verbeelding spreekt. Alleen al daarom
is te verwachten dat buitenstaanders de Marokkaanse gemeenschap zullen blijven aanspreken
op haar omgang met homoseksualiteit. Waar het accepteren daarvan omstreeks
1970 nog tamelijk progressief was, is het inmiddels een maatstaf van goed burgerschap.
En waar Marokkaanse Nederlanders tot de jaren negentig veelal, samen met homo’s en
lesbo’s, werden beschouwd als slachtoffers van vooroordelen en discriminatie, staan ze
nu te kijk als daders. 27
In de afgelopen jaren hebben verschillende opinieleiders van Marokkaanse origine zich
uitgesproken voor het accepteren of althans bespreekbaar maken van homoseksualiteit,
ook in eigen kring. Daartoe werden ook initiatieven genomen, zij het meestal niet in
specifiek Marokkaans verband. Homoseksualiteit lijkt in de Marokkaanse gemeenschap
tegenwoordig inderdaad meer te worden besproken dan tien, en zeker veertig jaar geleden.
In dat gesprek klinken nu gezaghebbende stemmen, maar opmerkelijk genoeg
– ook in vergelijking met andere etnische en religieuze minderheden – ontbreken die
van Marokkaanse homo’s en lesbo’s zelf. Dat is des te merkwaardiger daar juist Marokkaanse
Nederlanders zo vaak doorbreken als schrijver, journalist of (klein)kunstenaar:
aan individualisme geen gebrek.
Wat weerhoudt moho’s ervan om zich te laten horen? Onvolkomen beheersing van het
Nederlands, Arabisch of Frans? De prominente rol van religieuze organisaties in de
Marokkaanse gemeenschap? Haar lage organisatiedichtheid? Of is het juist een teken
van integratie dat Marokkaans-Nederlandse homo’s en lesbo’s geen eigen verbanden
vormen? Zelfs in dat laatste geval leidt het tot een onwenselijk resultaat: doordat moho’s
niet alleen onzichtbaar, maar ook onhoorbaar zijn, gaan discussies over ‘Marokkanen en
homo’s’ over hun hoofden heen – en daarmee wordt onbedoeld de indruk bevestigd dat
homoseksualiteit vooral een zaak is van Nederlanders van de koude grond. Behalve de
stemmen van Marokkaanse homo’s en lesbo’s ontbreken ook die van hun ouders, broers
en zussen en verdere verwanten. Doordat zij de seksuele identiteit van hun familielid
281