Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau

samenvatting
Homonegatieve ervaringen
Een behoorlijk deel van de mannen en vrouwen is weleens geconfronteerd met negatieve
reacties vanwege hun seksuele voorkeur. Vooral jonge mannen en vrouwen krijgen te
maken met homonegativiteit. Een op de tien mannen is in het halfjaar voorafgaand aan
het onderzoek een of meerdere keren uitgescholden of belachelijk gemaakt op school
of werk vanwege hun seksuele voorkeur en ongeveer drie op de tien hadden die ervaring
met vreemden. Van de vrouwen zeggen vier op de tien in het afgelopen halfjaar uitgescholden
te zijn en drie op de tien werden belachelijk gemaakt. De mannen en vrouwen
rapporteren dat ze de meeste negatieve reacties ontvingen van vreemden.
Vaak blijft het bij negatieve verbale reacties, zoals vervelende, nieuwsgierige vragen en
roddelen. Toch rapporteert 1% van de mannen dat ze in het afgelopen halfjaar zijn geslagen
door vreemden en 4% is af en toe bedreigd. Een kwart van de mannen zegt zich vanwege
zijn seksuele voorkeur bovendien minder veilig te voelen ten opzichte van een jaar
geleden. In 2009 zijn alleen in Amsterdam 82 meldingen van fysiek geweld geregistreerd
door de politie en de meeste van deze aangiften werden door mannen gedaan. Het aantal
registraties betreft vermoedelijk het topje van de ijsberg.
Psychosociale problematiek
Het is bekend uit eerder onderzoek dat homoseksuele, lesbische en biseksuele mensen
meer psychosociale problemen rapporteren dan heteroseksuele mensen. Een op de acht
mannen die deelnamen aan de Schorer Monitor voelde zich een week voor bevraging
(heel) vaak somber of eenzaam, en eenzelfde percentage van de lesbische en biseksuele
vrouwen voelde zich in de afgelopen maand eenzaam. Het is in deze studies niet vast te
stellen of dit aandeel hoger is dan onder heteroseksuelen, maar op basis van vergelijking
met ander onderzoek lijkt het waarschijnlijk dat dit onder homo’s meer voorkomt dan
onder heteromannen. Verder is geconstateerd dat onder homo’s, lesbo’s en biseksuelen
vooral de jongere mensen, de biseksuelen, en zij die weinig open zijn naar anderen toe
over hun seksuele voorkeur, relatief hoog scoren op angsten en depressieve klachten.
Bovendien heeft het onderzoek van Stichting OndersteBoven aangetoond dat stigmatiserende
en homonegatieve opmerkingen door familieleden, collega’s en kennissen,
evenals het meemaken van dergelijke voorvallen in minstens drie sociale contexten, een
negatieve impact hebben op de psychosociale gezondheid van lesbische en biseksuele
vrouwen. Negatieve reacties op straat en in het uitgaansleven hadden overigens niet
eenzelfde effect op hun psychosociale gezondheid. Het is denkbaar dat vrouwen meer
waarde hechten aan relaties met familieleden, vrienden en collega’s en dat daardoor
homonegativiteit in deze sferen ook harder aankomt dan wanneer die wordt geuit door
onbekenden.
Gedachten aan zelfmoord en het ondernemen van een poging tot zelfdoding lijken eveneens
meer voor te komen onder homo’s en lesbo’s dan onder hetero’s. Een op de twintig
homo- en biseksuele mannen dacht in de week voorafgaand aan het onderzoek af en toe
aan zelfmoord en 3% deed dat vaak. In de enquête van Stichting OndersteBoven is dit
probleem niet aan de orde geweest, maar eerder onderzoek wees uit dat ook lesbische
vrouwen vaker dan heterovrouwen zelfmoordgedachten hebben en vaker een poging tot
zelfdoding hebben ondernomen.
17