Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
Steeds gewoner, nooit gewoon.pdf - Sociaal en Cultureel Planbureau
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
steeds <strong>gewoner</strong>, <strong>nooit</strong> <strong>gewoon</strong><br />
10 Psychisch welbevind<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelfacceptatie van<br />
homojonger<strong>en</strong><br />
174<br />
Diana van Berg<strong>en</strong> <strong>en</strong> Jantine van Lisdonk (scp)<br />
10.1 Minority stress: uitdaging<strong>en</strong> in het lev<strong>en</strong> van homojonger<strong>en</strong><br />
Uit internationaal <strong>en</strong> Nederlands onderzoek blijkt dat homoseksuel<strong>en</strong> kwetsbaar zijn<br />
voor e<strong>en</strong> lager psychisch welbevind<strong>en</strong> in vergelijking met de heteropopulatie (zie bv.<br />
Gilman et al. 2001 voor gegev<strong>en</strong>s over de vs; Sandfort et al. 2001 voor Nederland). Homomann<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> relatief veel angst- <strong>en</strong> stemmingstoorniss<strong>en</strong> <strong>en</strong> lesbische vrouw<strong>en</strong><br />
hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> verhoogde preval<strong>en</strong>tie van alcohol- <strong>en</strong> drugsmisbruik. Ook werd duidelijk<br />
dat suïcidaliteit (zelfmoordgedacht<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelfmoordpoging<strong>en</strong>) vaker voorkom<strong>en</strong><br />
bij homoseksuele dan bij heteroseksuele volwass<strong>en</strong><strong>en</strong> (De Graaf et al. 2006). Hoe het<br />
precies is gesteld met de psychische gezondheid van Nederlandse homojonger<strong>en</strong> is<br />
onbek<strong>en</strong>d <strong>en</strong> zal in dit hoofdstuk word<strong>en</strong> besprok<strong>en</strong>.<br />
Op het welbevind<strong>en</strong> <strong>en</strong> de geestelijke gezondheid van homojonger<strong>en</strong> zijn t<strong>en</strong> eerste<br />
algem<strong>en</strong>e risicofactor<strong>en</strong> van invloed (bv. stressvolle lev<strong>en</strong>sgebeurt<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> zoals echtscheiding<br />
van de ouders, e<strong>en</strong> rouw- of verlieservaring). Daarnaast bestaan er specifieke<br />
stressor<strong>en</strong> voor de homojeugd die ontstaan doordat homojonger<strong>en</strong> deel uitmak<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> minderheidsgroep in de sam<strong>en</strong>leving. Deze stressor<strong>en</strong> word<strong>en</strong> minority stress<br />
g<strong>en</strong>oemd <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> hun wortels in het gegev<strong>en</strong> dat maatschappelijke verhouding<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> structur<strong>en</strong> gefundeerd zijn op heteroseksualiteit (Meyer 2003). Doordat de seksuele<br />
voorkeur van homo- <strong>en</strong> biseksuel<strong>en</strong> afwijkt van de norm, kunn<strong>en</strong> zij zich ‘anders’ of<br />
minderwaardig voel<strong>en</strong> <strong>en</strong> reacties in hun omgeving kunn<strong>en</strong> dergelijke gevoel<strong>en</strong>s bevestig<strong>en</strong>.<br />
Dit kan consequ<strong>en</strong>ties hebb<strong>en</strong> voor het welbevind<strong>en</strong>. Minority stress kan t<strong>en</strong> eerste<br />
bestaan uit het meemak<strong>en</strong> van homonegatief gedrag <strong>en</strong> het gebrek aan acceptatie in de<br />
omgeving, dat zowel chronisch als kortdur<strong>en</strong>d van aard kan zijn. Daarnaast vormt het<br />
anticiper<strong>en</strong> op de negatieve houding<strong>en</strong> die m<strong>en</strong> ondervindt of verwacht <strong>en</strong> de aanpassing<strong>en</strong><br />
die m<strong>en</strong> hiervoor maakt, zoals poging<strong>en</strong> om de seksuele voorkeur te verberg<strong>en</strong>,<br />
e<strong>en</strong> mogelijke bron van stress. Tot slot kunn<strong>en</strong> negatieve houding<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>over homoseksualiteit<br />
zoals die in sommige del<strong>en</strong> van de sam<strong>en</strong>leving bestaan ertoe leid<strong>en</strong> dat<br />
deze attitud<strong>en</strong> door homoseksuel<strong>en</strong> (gedeeltelijk) word<strong>en</strong> verinnerlijkt. Homoseksuel<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> als gevolg hiervan zelf minder positief d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over homoseksualiteit <strong>en</strong> over<br />
zichzelf. Dit proces wordt geïnternaliseerde homonegativiteit g<strong>en</strong>oemd (Meyer 2003).<br />
Minority stress kan van invloed zijn op het psychisch welbevind<strong>en</strong> <strong>en</strong> bijvoorbeeld uitmond<strong>en</strong><br />
in depressieve klacht<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> laag zelfbeeld of suïcidaliteit. In dit hoofdstuk wordt<br />
bekek<strong>en</strong> hoe het is gesteld met het psychisch welbevind<strong>en</strong> van homojonger<strong>en</strong>. Om dit<br />
te bestuder<strong>en</strong> wordt achtere<strong>en</strong>volg<strong>en</strong>s ingegaan op de volg<strong>en</strong>de vrag<strong>en</strong>: Welke mate van<br />
zelfacceptatie hebb<strong>en</strong> jonger<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van hun seksuele voorkeur? Welke individuele<br />
<strong>en</strong> sociale aspect<strong>en</strong> beïnvloed<strong>en</strong> de zelfacceptatie? (§ 10.2). Zijn jonger<strong>en</strong> ermee op<br />
hun gemak om op<strong>en</strong>lijk homoseksueel te zijn of is dit juist lastig voor h<strong>en</strong>?