kerkpostillen iii, jezus en zijn werk.

116
Maar hoe zullen wij nu dit met elkaar overeenbrengen, dat Christus zegt: hij ging
gerechtvaardigd naar zijn huis. Immers was hij reeds vóórdat hij op zijn borst sloeg
vroom door het geloof; hij moet reeds van te voren rechtvaardig geweest zijn. Hoe
spreekt Christus hier dan alzo?
Het is hiermede, gelijk ik reeds meermalen gezegd heb: het geloof, indien het oprecht
is, openbaart zich en brengt vruchten; is de boom groen en goed, dan is er niets tegen
te doen, hij slaat uit en draagt vruchten en bladeren. De natuur geeft zulks; ik heb daar
niets in te zeggen, noch hem te gebieden: hoor u, boom, draag appelen. Want als de
boom er eerst is, dan volgen de vruchten vanzelf zonder enig bevel. Is het geloof
aanwezig, dan moet het werk navolgen. Ik moet erkennen, dat ik een zondaar ben; dan
moet echter ook volgen, dat ik zeg : o God, ik ben een deugniet. Deze tollenaar breekt
zich het hoofd met niemand, spreekt vrij uit, al wordt hij ook voor alle zondaren te
schande, gelijk Psalm 116 vs. 10 zegt: ik geloofde, daarom heb ik Uw Naam beleden
en geroemd. Nu bemerk ik, dat ik te gronde zou moeten gaan, want ik ben een
zondaar; het is dus zaak, te geloven en mij vast te houden aan Gods barmhartigheid;
de kelk des Heeren te nemen en Gods genade aan te roepen.
Zo nu verootmoedigt zich het geloof, openbaart zich, en wordt zodoende door de
werken verzekerd. Als dat plaats heeft, dan wordt het aan mij en aan andere mensen
bekend. Als ik zo mij naar buiten openbaar, mij om geen mens of duivel bekommer,
mij neerwerp, van geen hoge dingen weten wil, en mijzelf voor de armste zondaar die
op aarde leeft, houdt; zie daar wat mijn geloof tot zekerheid brengt. Dat is het dan, als
de Heere zegt: deze ging af gerechtvaardigd.
Zodoende kent men aan het geloof de zaligheid toe als aan een overste. En aan de
werken de getuigenis, welke iemand zozeer verzekerd doet zijn, dat men het aan de
uiterlijke wandel zien kan, dat het geloof oprecht is. Zulks zien wij ook in Abraham,
als hij zijn zoon offert; toen zei God: nu weet ik dat u Mij zoekt. Ja, als hij God niet
gevreesd had, dan zou hij zijn zoon niet geofferd hebben; maar hieruit blijkt, dat zijn
godsvrees volkomen oprecht was.
Laat ons dit nu goed ter harte nemen. Dit is de reden, waarom Lukas en Petrus zoveel
spreken over de werken, opdat men niet heengaat en denkt: ja, nu wil ik toch geloven.
En men er dan een eigen-gemaakt geloof op nahoudt. Want een geloof, dat alleen op
de oppervlakte van het hart zweeft, gelijk het schuim op het bier, is een eigen-gemaakt
geloof. Nee, nee! Het geloof is een levend, wezenlijk ding; het maakt de mens geheel
nieuw; giet hem moed in en keert hem geheel en al om. Het dringt door tot op de
diepste grond en is een algehele vernieuwing van de mens; zodat ik, waar ik vroeger
een zondaar zag, nu een andere wandel, een ander wezen, een ander leven zie.
Daaraan bemerk ik, dat men gelooft. Zo groot van betekenis is een oprecht geloof.
Vandaar, dat ook de Heilige Geest zo met alle nadruk op de werken heeft doen
aandringen, dat deze een gevolg en een getuigenis van het geloof moeten zijn. Als wij
nu bij dezen of genen de werken niet zien, dan kunnen wij daaruit een besluit trekken
en zeggen: zij hebben er van gehoord, maar het is bij hen niet tot de grond
doorgedrongen. Want, als u in hoogmoed, hebzucht en onkuisheid wilt blijven liggen
en dan veel over het geloof wilt praten, dan zal Paulus tot u komen en zeggen: luister,
het rijk van God bestaat niet in woorden maar in kracht; het moet zich in het leven en
in daden openbaren; het is niet genoeg, om er alleen over te preken en te praten.
Zo vervallen wij op beide zijden in de uitersten. Als men predikt, dat men alleen
geloven moet, dan wil men de vruchten, de werken nalaten, en predikt men over de
werken, dan vallen wij aan die zijde over het paard en troosten ons met de werken.
Daarom moeten wij de middenweg houden; het geloof alleen moet vroom en