kerkpostillen iii, jezus en zijn werk.

Dit nu is een grote, veelbetekenende hoedanigheid in één woord samengevat. Zo kon
men geen vorst of heer op aarde noemen, al droegen de roomse of Turkse keizers nog
tienmaal meer titels. Want hij heet niet: koning van Frankrijk of Spanje, of van drie of
vier koninkrijken, over welke niemand ter wereld heer is of worden kan, daar men
zelfs geen macht over zijn eigen land heeft, als God zulks niet geeft; maar zijn
heerschappij of keizerrijk reikt zover als de wereld is; daar is hij heer en meester, heeft
alles geweldig onder zijn macht. En alles, wat niet in Christus gelooft, is het zijne;
bovendien aarde, water, lucht, gelijk wij aanstonds horen zullen; zodat tegenover hem
de Turkse keizers met en alsmede alle andere heren van de wereld niets als arme
bedelaars zijn. Ja, Paulus noemt hem ergens elders (2 Cor. 4 vs. 4) de god van de
wereld, als die ook de harten in zijn macht heeft en ze drijft waarheen hij wil. Maar
hier noemt de apostel geheel de hofhouding, welke met de duivel regeert en hem
dient, als zijn keurvorsten, raadsheren en standen van het rijk; deze gebruikt hij in zijn
heerschappij, al naar dat een ieder bekwaam is en veel of weinig tot stand brengt.
Want onder elkaar zijn zij ook niet allen even gelijk, al zijn zij ook allen machtige,
sterke geesten; maar de een is listiger en geslepener dan de ander. Evenals in de
wereld ook wel een eenvoudig man omwille van zijn bekwaamheid tot grote macht en
heerschappij opklimt, al is hij naar den bloede of door geboorte van geringe komaf. Zo
weet de duivel ook zeer goed, hoe hij het op iedere plaats moet aanleggen, en hoe hij
een ieder moet aangrijpen; waar hij domme en waar hij uitgeslapen duivels zenden
moet. Want hij heeft een rijpe ervaring en heeft het al op menigerlei wijze beproefd,
daar hij reeds zolang in de wereld geregeerd en de Christenheid vervolgd en geplaagd
heeft. En dus zeer goed ziet, wie wij zijn en wat wij vermogen.
Nu zijn wij hier op aarde midden in zijn land of keizerrijk, en zijn ingekwartierd aan
zijn eigen hof, alwaar hij aan zijn hofgezin allerwegen tegen ons orders heeft gegeven;
hier zendt hij een schare duivelen en daar een schare; hier een vorstelijke duivel, daar
een adellijke duivel; dat zijn allen machtige heren. En wij arme, ellendige mensen, wij
liggen in het gebied en onder de heerschappij van onze vijand als in een moordenaarshol;
wij moeten nu hem bestrijden van zijn eigen burcht uit; wij, die anders niet in
staat zijn een toornige vorst of jonker te weerstaan. Desondanks moeten wij dit hier
onderstaan. En er trots op zijn, dat wij niet met deze of gene grote en machtige koning
op aarde te strijden hebben, maar met de keizer van de hel; alsof deze aardse heren
ons veel te gering zijn, om tegen hen iets te ondernemen; maar, omdat wij van God
krijgsknechten zijn, moeten het ook andere grote heren zijn, die wij tegen ons hebben,
en moeten wij zó met hen strijden, dat wij hen verslaan en de zege behouden; niet
alleen tegen een enkele, maar tegen al zijn vorsten en zijn gehele heir; opdat zij niets
tegen ons vermogen.
Dat nu klinkt ongelofelijk en erg belachelijk. Evenals wanneer ik het zou wagen en
pralen, dat ik alleen de Turkse keizer wel zou verslaan; dan zou de gehele wereld mij
uitlachen als een dwaas; vooral, als ik geen andere wapenrusting had als op 't
ogenblik. En nochtans moet het hier gewaagd en een aanval gedaan worden. En het is
besloten, dat wij de zege zeker zullen behalen. Maar het gaat met deze veldslag en
deze overwinning geheel anders in zijn werk, als in de oorlogen van de wereld. Want
hier moet ik met duivel, Turk en de gehele wereld, welke tegen mij zijn, strijden, zó
dat ik huid en haar, lijf en leven er bij op 't spel zet (hetwelk de wereld niet beschouwt
als overwinning maar als verlies en verderf), en alles laat varen, wat ik hier heb;
alleen, opdat ik het Woord maar behoud en daardoor het eeuwige leven en eeuwige
zege verwerf. Met andere woorden hier is geen leger, geen wapen of verdedigingswerktuig,
geen macht of kracht bij onszelf; maar niets als zwakheid, en verlies van
alle tijdelijke dingen; behalve alleen het Woord, hetwelk een geestelijke, eeuwige
50