kerkpostillen iii, jezus en zijn werk.

142
hebben tot hiertoe toch veel goed gemaakt. Kom, wat hindert dat? En al zou dit het
geval zijn, wat het echter niet is, wat dan nog? Wanneer u van hier en sterven moet,
wat helpen u dan de missen? Wie blijft er dan bij de missen? Geen één. Zij zijn allen
weg, zowel die de mis gehouden, als die haar gehoord hebben. Wat geeft het u dan of
u lang feestviert? U moet immers toch weg. Waar zijn ze gebleven die in de
kruisgangen begraven liggen? Wat heeft de mis hun geholpen? Waartoe is ze hun van
nut geweest? Zij zijn wel bij de mis geweest en gebleven; maar de mis is bij hen niet
gebleven. De missen zijn nog hier, maar zij zijn verdoemd! Van harte gunnen en
wensen wij hun toe de zaligheid en het eeuwige leven. Maar u moet de mis laten
varen; als u dat niet wilt, dan bezorgt zij u het eeuwige, helse vuur. Waarom luistert u
niet veel liever naar het Woord; zodat u het aanneemt, liefhebt en gelooft?
Verder hebben zij nog een verontschuldiging in het midden te brengen; zij zeggen, dat
zij arm zijn en zich anders niet staande kunnen houden, gelijk ook de Heere zegt: zij
kunnen of willen niet arbeiden, en schamen zich te bedelen, welaan, als u het niet
anders wilt hebben, dan moet u het zelf weten. Maar ik houd mij aan de eeuwige,
onvergankelijke belofte en toezegging van het Woord. Loop u rondom, met uw
tijdelijke goederen, missen, voordelige baantjes en canonicaten.
Welaan, laat ons eens zien, hoe zeker zijn dan de domheren van hun renten,
praebenden en kerkelijke belastingen? Een ding is zeker: wanneer onze lieve Heere
God niet uit louter goedheid en genade het Evangelie in Duitsland geschonken had,
dan zou u hier niets meer uit te delen gehad hebben, noch praebenden noch
canonicaten. Die zouden dan al vóór zeventig jaar weg geweest zijn. Maar niet
daarom; in dat opzicht behoeft men zich voor ons niet bezorgd te maken; maar de
paus zou ze al vóór twintig jaren weggepakt hebben. Ja hoe? Ten eerste door de
palliums, annaten, bullen en aflaatbrieven; over welke reeds keizer Maximiliaan zeer
geklaagd heeft, al 45 jaren geleden, toen de paus door een aflaat meer dan vijfmaal
honderdduizend gulden uit de landen van het Duitse rijk gesleept heeft. Daardoor
werden zij heet en begerig naar het geld, en kwamen drie jaren later terug met een
andere aflaat. Zij zouden alle dagen wel zoveel geld uit hun aflaat hebben willen
slaan.
En dan! Wat hebben zij jaarlijks niet getrokken uit de grote stiften en bisdommen en
prelaturen? Als ik goed ben ingelicht, dan heffen zij alle jaren van de proostdij te
Wurzburg drieduizend gulden. En van andere stiften nog meer; hetwelk alles tezamen
in een jaar een aanzienlijk bedrag in geld uitmaakt. Wat doet nu de paus met al dat
geld? Dat geeft hij zijn boeleersters, huisgenoten en kamerlingen; dàt is het wat hij er
mee doet.
Maar weer ter zake: ik zeg dan, dat, indien het Evangelie niet gekomen was, de paus
met zijn Roomse hof reeds lang vóór twintig jaren alle praebenden, praelaturen en
canonicaten aan zich getrokken zou hebben, zodat er in geen bisdom een geweest zou
zijn, waarover de paus niet te zeggen zou gehad en waarover hij de macht niet aan
zich getrokken zou hebben door titels als: kok, kamerheer, kostganger enzovoort,
enzovoort, welke titels men eerst door grote sommen geld van de paus moet zien los te
krijgen en te kopen; zodat er bijvoorbeeld honderd of wèl duizend gulden, al naar dat
de titel groot is, voor gegeven is en nog gegeven wordt. Want daarom houdt de paus er
ongeveer tweeduizend personen op na, welke hij zijn commensalen of tafelgenoten
noemt; hoewel hij ze niet van spijs voorziet en evenmin aan tafel heeft; maar hij heeft
hen alleen met het doel, waarom hij hun dan ook deze titels geeft, om door hen alle
praelaturen en praebenden aan zich te trekken. Want zodra valt er geen praelatuur