Slachtoffer-en-de-Rechtspraak

pagina 106
artikel 359 Sv, maar onder omstandigheden vernietigt de Hoge
Raad uitspraken die onvoldoende zijn gemotiveerd. 134 Overigens
heeft de Hoge Raad ook expliciet bepaald dat het bepaalde in
artikel 359 lid 2 tweede volzin Sv (verplichting om te reageren
op uitdrukkelijk onderbouwde standpunten) niet van toepassing
is op de vordering benadeelde partij. 135
Een veel gehoorde klacht van benadeelde partijen is dat de
beslissing op hun vordering niet of nauwelijks wordt gemotiveerd.
Wanneer men uitspraken van rechters op dit punt beziet,
lijken dergelijke klachten niet zonder grond, aangezien in de
meeste uitspraken de beslissing op de vordering benadeelde
partij inderdaad niet of nauwelijks wordt gemotiveerd.
Voldoende inzicht in
de gedachtegang
Bij arrest van 4 juni 1993 bepaalde de Hoge Raad dat tot de
grondbeginselen van een goede procesorde behoort dat een
vonnis zodanig behoort te zijn gemotiveerd dat het voldoende
inzicht geeft in de gedachtegang van de rechter om de beslissing
voor de procespartijen en derden (waaronder de hogere
rechter) controleerbaar en aanvaardbaar te maken. 136 Uiteraard
geldt dit ook voor de beslissing op de vordering benadeelde
partij.
Naast het feit dat een goede motivering de uitspraak controleerbaar
en aanvaardbaar(der) maakt, zorgt de plicht tot motiveren
er ook voor dat de uitspraak inhoudelijk beter wordt. Door daadwerkelijk
te verwoorden waarom een bepaalde beslissing wordt
genomen, dwingt de rechter zich alle feiten en omstandigheden
en de door partijen ingenomen standpunten te wegen en wordt
de uitspraak rationeler. Dit is ook een van de onderliggende
gedachten bij het promis-project.
Daarnaast is van belang te onderkennen dat de rechtspraak van
de Hoge Raad een bepaald minimum aangeeft waaraan de
uitspraak dient te voldoen. De rechter mag altijd uitgebreider
motiveren. Uit de rechtspraak van de Hoge Raad kunnen enkele
regels worden afgeleid.
134 Hoge Raad 17 februari 2009, ECLI:NL:HR:2009:BG7762
135 Hoge Raad 17 februari 2009, ECLI:NL:HR:2009:BG7762.
136 Hoge Raad 4 juni 1993, NJ 1993, 659 (civiel arrest).