Slachtoffer-en-de-Rechtspraak

pagina 169
5
Schadevergoedingsmaatregel
5.1 Algemeen
De schadevergoedingsmaatregel (artikel 36f Sr) heeft als doel
het herstellen van de rechtmatige toestand. De maatregel kan
worden opgelegd ten behoeve van het slachtoffer dan wel diens
nabestaanden als genoemd in artikel 51f lid 2 Sv indien en voor
zover de verdachte jegens het slachtoffer naar burgerlijk recht
aansprakelijk is voor de schade die door het strafbare feit is toegebracht.
De wet heeft het over het strafbare feit, wat betekent
dat het zowel om een misdrijf als om een overtreding kan gaan.
De schadevergoedingsmaatregel is een zelfstandige strafrechtelijke
maatregel die naast andere straffen en maatregelen kan
worden opgelegd (artikel 36f lid 3 Sr). Voorts kan de schadevergoedingsmaatregel
naast een (gedeeltelijk) toegewezen
vordering tot schadevergoeding worden opgelegd, hetgeen
doorgaans ook gebeurt.
De rechter kan de schadevergoedingsmaatregel ambtshalve
opleggen, dat wil zeggen zonder dat door de benadeelde partij
een vordering is ingediend of zonder dat de officier van justitie
een vordering strekkende tot oplegging van de schadevergoedingsmaatregel
heeft gedaan. Doorgaans zal de officier van
justitie overigens de oplegging van de schadevergoedingsmaatregel
vorderen voor zover hij de vordering van de benadeelde
partij toewijsbaar acht.
Zelfstandige strafrechtelijke
sanctie die
ambtshalve kan
worden opgelegd
Met eerstgenoemde mogelijkheid, het opleggen van de schadevergoedingsmaatregel
zonder vordering benadeelde partij,
moet – ook blijkens de wetsgeschiedenis – terughoudend worden
omgegaan, aangezien informatie over de schade van het
slachtoffer zelf ontbreekt; het slachtoffer kan geen prijs stellen
op schadevergoeding of zijn schade op een andere wijze al vergoed
hebben gekregen. Daarnaast zal het lastig zijn zonder
informatie van het slachtoffer tot een juiste vaststelling van de
schade te komen.
Terughoudend met
maatregel zonder
vordering benadeelde
partij