Slachtoffer-en-de-Rechtspraak

pagina 150
Drie situaties met
betrekking tot eigen
schuld
fouten of andere omstandigheden van het geval eist. De veel
gebruikte term ‘eigen schuld’ is in dit verband eigenlijk niet juist.
Voor toerekening van een bepaalde omstandigheid aan de
benadeelde is immers niet vereist dat hij daaraan schuld, in de
zin van verwijtbaarheid, heeft. Ook omstandigheden waarvoor
het slachtoffer wettelijk aansprakelijk is, zoals een fout van zijn
ondergeschikte (artikel 6:170 BW) of van een dier in zijn bezit
(artikel 6:179 BW) kunnen toerekening van (een deel van) de
schade aan de benadeelde partij rechtvaardigen. In de literatuur
wordt onderscheid gemaakt tussen drie situaties waarin toepassing
van de regel van de eigen schuld van de benadeelde aan
de orde kan komen 204 :
Gedraging benadeelde
mede verantwoordelijk
voor schade
onrechtmatige daad
Gedraging
benadeelde heeft
schade vergroot
Benadeelde heeft
maatregelen
nagelaten die omvang
schade hadden
kunnen beperken
Geen ambtshalve
vermindering
vanwege eigen schuld
– het intreden van de schade is zowel het gevolg van de
door de dader (verdachte) gepleegde onrechtmatige daad
(of wanprestatie) als van zekere gedragingen van de benadeelde;
– de omvang van de schade is vergroot doordat de benadeelde
voorafgaand aan de schadeveroorzakende gebeurtenis
bepaalde handelingen heeft verricht of nagelaten; (Denk
bijvoorbeeld aan een bromfietser die met hogere snelheid
rijdt dan toegestaan of geen helm draagt of de automobilist
die verzuimt zijn autogordel om te doen, waardoor de gevolgen
van een door een ander veroorzaakt ongeval groter of
ernstiger zijn dan anders het geval zou zijn geweest.) 205
– de omvang van de schade is vergroot doordat de benadeelde
nadat de schadeveroorzakende gebeurtenis heeft
plaatsgevonden maatregelen ter beperking of voorkoming
van de schade achterwege heeft gelaten; (Denk bijvoorbeeld
aan een gewond slachtoffer dat zijn verwonding(en) verwaarloost
of nalaat zich tijdig onder geneeskundige behandeling
te stellen.)
De burgerlijke rechter mag een wettelijke verplichting tot schadevergoeding
niet ambtshalve verminderen op grond van zijn
oordeel dat sprake is van eigen schuld van de benadeelde, hetgeen
niet betekent dat de rechter de eigen schuldvraag niet
204 Asser/Hartkamp en Sieburgh 6-II De verbintenis in het algemeen, tweede
gedeelte, nr. 125.
205 Hoge Raad 7 december 1979, NJ 1980, 19, Hoge Raad 28 november
1986, NJ 1987, 507 en Hoge Raad 1 juni 1990, NJ 1990, 578.