Tekst - Vlaams Parlement

-1239- Vlaams Parlement – Vragen en Antwoorden – Nr. 9 – 16 maart 2001
voor bijkomende opnamecapaciteit in de periode
1996 – 2000.
Ik ben het eens met de stelling dat het onmogelijk
is een degelijk gehandicaptenbeleid te voeren zonder
een ordentelijke programmatie, die is gesteund
op een grondige analyse van de aanwezige en te
verwachten vraag naar zorg, bijstand en assistentie.
Deze opdracht is complex en de onderzoekscel van
het Vlaams Fonds, die sinds 2000 aan deze opdracht
werkt, is op geheel braakliggend terrein aan
het werk moeten gaan. De huidige programmatie
binnen het Vlaams Fonds draagt immers alle kenmerken
van een sterk verouderde benadering van
de gehandicaptenzorg
Ik som de belangrijkste op.
– De programmatie heeft alleen betrekking op de
voorzieningen die een aanvraag voor vergunning
en erkenning indienen of hebben ingediend,
en houdt geen rekening met vormen van
bijstand die rechtstreeks aan het individu worden
toegekend, zoals bijvoorbeeld de individuele
materiële bijstand, maatregelen inzake tewerkstelling,
persoonlijke assistentiebudget.
Nochtans hebben deze bijstandvormen, en de
groei ervan, een invloed op de vraag naar voorzieningen
die wel in de programmatie zijn opgenomen.
– De basis voor de programmatie heeft voor het
grootste deel betrekking op residentiële en
semi-residentiële voorzieningen die stammen
uit de tijd van het Fonds 81, waarvoor de programmatie
werd uitgedrukt in promille van de
bevolking (3,4/1000 personen).
– In 1994 bleek deze basis voor de programmatie
ontoereikend. Sindsdien werd de capaciteit die
op basis van het promille was vastgelegd drie
keer verhoogd, maar nu in absolute getallen
(+150, +150, +225).
– De coördinatie en de leesbaarheid van het programmatiebesluit
is als een historiek van de gehandicaptenzorg,
waarbij elke periode met een
eigen aanpak herkenbaar is. Er werd geen programmatie
op langere termijn opgesteld, noch
onderbouwd, zodat demografische evoluties
niet werden verdisconteerd.
– Ook is het programmatiebesluit onvoldoende
op onderzoek naar en analyse van de precieze
behoeften van de zorgvragers gebaseerd.
– Precies programmeren per typevoorziening
wordt sterk bemoeilijkt door de praktijk waarbij
men personen met een zeer gelijkaardige
zorgbehoefte kan aantreffen in verschillende
soorten voorzieningen.
– Programmeren van het geheel van voorzieningen
voor specifieke doelgroepen is vrijwel onmogelijk,
omdat het inzicht ontbreekt in de omvang
van deze doelgroepen, laat staan in de precieze
zorgbehoefte.
– Sommige (recente) doelgroepen die nu op
wachtlijsten staan, komen in de stoorniscategorieën
in de voorzieningen volgens de oude erkenningen
Fonds 81 niet voor.
– Te verwachten verschuivingen, van bijvoorbeeld
tehuis niet-werkenden naar beschermd wonen,
bepalen mee het ritme van aangroei van bepaalde
voorzieningen. Onderzoek en analyse van
deze verschuivingen zijn niet beschikbaar.
– Er is (nog) niet bekend welke de weerslag over
meerdere jaren zal zijn op de noodzakelijke capaciteit
van voorzieningen van het introduceren
van het persoonlijk assistentiebudget.
– In welke mate zal de bestaande capaciteit nog
intenser worden benut door "deeltijdse" gebruikers
en heroriëntering van de bijstand naar
meer gezinsondersteunende, ambulante prestaties
Een ordentelijke programmatie, onder andere in
het licht van de begrotingsopmaak, zal moeten voldoen
aan de volgende vereisten :
– rekening houden met alle vormen van bijstand
binnen het Vlaams Fonds, en niet enkel met de
(semi)residentiële en ambulante opvang en begeleiding
;
– capaciteit van voorzieningen en bijstandsvormen
éénduidig uitdrukken in absolute getallen ;
– programmeren over meerdere jaren ;
– programmatie opstellen en capaciteit uitdrukken
in graden van ondersteuningsbehoeften, in
zorgpakketten volgens gradaties van zorgintensiteit
;
– rekening houden met uitgebreide en actuele onderzoeksgegevens
inzake doelgroep, behoeften,
demografische evoluties, evoluties in de zorgvragen,
evoluties in het zorgaanbod binnen het