Burgers en bouwers: één front

Hoofdstuk 2 I Getuigenis
49
> > Bijkomende toegang tot en renovatie van het
beluik Sint-Janshof te Kortrijk met steun van
het stadsvernieuwingsfonds
(ill. Kenniscentrum Vlaamse Steden)
dergelijke gemeenschappelijk worden gebruikt?
Dat zijn maar enkele vragen die daarbij aan de orde
zijn.
In het algemeen gaan we volgens Linda Boudry
rond de volgende strategieën moeten werken:
“We moeten meer stapelen: meer in de hoogte
met hoogbouw én tegelijk meer in de diepte door
het gebruik van de ondergrond. We moeten daarnaast
ook meer combineren (gelijktijdig) en delen
(gespreid in de tijd). Gezinnen die de tuin delen,
bedrijven die facilitaire diensten en lokalen delen,
het ter beschikking stellen buiten de schooluren
van sporthallen en speelplaatsen van buurt en
verenigingen zijn daar mooie illustraties van. We
moeten ook maximaal gaan voor het opnieuw
aanwenden van goed gelegen ruimte die reeds
bebouwd werd en in onbruik raakte, door prioritair
te herbestemmen, hergebruiken en herverkavelen.
En als dan toch open ruimte moet worden aangesneden,
moet omkeerbaarheid de norm worden.”
Afval wordt grondstof
Linda Boudry: “Bij het bestaande moeten we goed
kijken naar wat er al staat, wat daarvan nog bruikbaar
is en wat aan de huidige vereisten kan worden
aangepast. We mogen niet te snel denken aan
sloop. Sloop is goed als het de meest adequate
oplossing is, maar niet als gemakkelijkheidsoplossing
om bestaande bebouwing door nietszeggende
nieuwbouw te vervangen.” Linda Boudry gelooft
ook heel sterk in hergebruik, ook van bouwmaterialen
en gebouwonderdelen. Inzetten op die circulariteit
kan trouwens heel wat tewerkstellingskansen
bieden, ook aan laaggeschoolden.
De steden nemen 30% van de bevolkingsgroei
in Vlaanderen voor hun rekening. Ze hebben de
voorbije jaren heel sterk ingezet op wonen. De
aantrekkingskracht van een stad ligt echter in de
nabijheid van alles en in de mix van functies. Dat
is wat de steden als troef moeten uitspelen. In de
toekomst zal de stadsontwikkeling volgens Linda
Boudry meer moeten focussen op die mix van
functies en vooral op het opnieuw samenbrengen
van wonen en werken: “Bedrijventerreinen buiten
de steden zouden moeten voorbehouden worden
voor bedrijfsactiviteiten die niet kunnen worden
verweven. In gebieden die vandaag een mix van
paarse (economische activiteiten) en rode (wonen)
bestemming kennen, moeten we de ruimte voor
bedrijvigheid vrijwaren. Dat verweven van wonen
en werken is geen vanzelfsprekende, maar wel een
noodzakelijke opgave. De voorbije jaren is veel
studiewerk verricht, maar die kennis heeft nog niet
tot veel realisaties geleid. Aan de hand van vijf concrete
sites willen de steden de volgende drie jaar
leren wat nodig is om die verweving kwaliteitsvol te
realiseren.”
Bestaande verkavelingen verdichten
Concreet zijn nu ook initiatieven nodig om de uitgeleefde
verkavelingen van de 20 ste eeuw nieuw
leven in te blazen. We moeten nadenken over
het toekomstbeeld van een verkaveling met een
hogere densiteit. Hoe zou zo’n verkaveling 2.0 er
kunnen uitzien?” Linda Boudry: “We gaan die op
een slimme maar voorzichtige manier moeten
verdichten. We gaan ook daar andere functies dan
wonen moeten introduceren. Een inzicht in welke
kritische massa nodig is om daar de troef van nabijheid
te realiseren is nog zo een dringende opgave
waar we voor staan. Hoeveel bewoners en wooneenheden
zijn noodzakelijk om het aanleggen van
bus- of tramlijn rendabel te maken? Welke voorzieningen
zijn nodig om dagelijkse noden te lenigen?
Hoeveel klanten heeft een buurtwinkel nodig om
te overleven? Een greep uit de vragen waarop we
vandaag het antwoord schuldig moeten blijven.”
Linda Boudry besluit: “De stadsvernieuwing
heeft de voorbije jaren een grondige ‘mind shift’
gevraagd van zowel de stedelijke overheden als de
ontwikkelaars en bouwpromotoren. Op onze lauweren
rusten zit er echter niet in. De opgaven waar
we nu voor staan zijn relatief nieuw en naar mijn
aanvoelen nog complexer en zeker zo interessant.”
Visierapport 2018