Burgers en bouwers: één front

Hoofdstuk 3
71
> > Inbreidingsgericht project van vier energievriendelijke woningen met aparte
parkeerplaatsen vlakbij het station van Gent-Dampoort (ill. Bostoen)
maakt tussen kennis, innovatie en productie, tot
circulaire economie die inzet op kortere ketens. De
strategische doelstellingen van de Europese Unie
mikken op een stijging van de secundaire sectoren
in stedelijke zones van 16% tot 20%. De industrie,
in plaats van zich verder terug te trekken in de verkavelde
periferie, zou opnieuw actief deel moeten
uitmaken van stad en samenleving.
De huidige stadsvernieuwingsprojecten op voormalige
industriële sites mikken vooral op wonen,
winkelen en toerisme. Zelden slagen zij erin nog
aanwezige of nieuwe productieve activiteiten te
integreren. Nochtans krijg de koppeling tussen het
‘bedenken’ en het ‘maken’ binnen onze economie
opnieuw een prominentere plaats. Zoals de VCB al
eerder opperde, komen nieuwe ideeën pas echt tot
ontwikkeling als zij de toets van de realiteit kunnen
doorstaan. Met name de bouw is een belangrijke
toetssteen voor heel wat industriële producten.
Naarmate voormalige ontwikkelingslanden nu zelf
aan innovatie doen, groeit nog meer dan voorheen
het besef dat maakindustrie in eigen land moet
blijven functioneren.
Stedelijke milieus vormen vooral een opportuniteit
voor de circulaire economie waarvan de bouw de
voornaamste component vormt. Steden hebben
immers behoefte aan een enorme hoeveelheid
grondstoffen voor allerhande bouwprojecten en
produceren tegelijk bergen afval. Dit vergt een
performant logistiek netwerk. Maar er bestaat geen
helder beeld van de stromen van grond- en afvalstoffen
in de stad- en de omliggende regio. Dat
is nochtans nodig om plaatsen te kunnen creëren
waar lokale producenten en afnemers op deze stromen
kunnen inpikken.
Dat bedrijven hun activiteiten buiten de stad verplaatsen
in plaats van ze in de stad te bestendigen
heeft ook te maken met de aversie van omwonenden
tegenover productieve activiteiten en de angst
van bedrijven voor hinder en overlast en bijbehorende
juridische problemen. Die aversie is ook al
in het eerste hoofdstuk van ons visierapport aan
bod gekomen. De huidige demografische druk in
de steden vormt een extra drijfveer om voormalige
industriële sites om te vormen tot woonwijken.
Maar er zijn ook kansen. In (half) leegstaande
industriegebouwen kan bijvoorbeeld goedkope
ruimte worden vrijgemaakt voor start-ups. De
toepassing van BBT (Best Beschikbare Technieken)
moet de verwevenheid van productieve activiteiten
met de woonomgeving faciliteren. Tegelijk zijn
logistieke oplossingen vereist om de extra overlast
van binnenstedelijk vrachtvervoer te minimaliseren.
In dit verband wordt gedacht aan de uitbouw van
multimodale stedelijke distributiecentra, zowel aan
de stadsrand als dieper in het stedelijk weefsel. Die
kunnen met name een oplossing bieden voor het
almaar acutere probleem van de binnenstedelijke
bouwlogistiek (Zoals blijkt uit het kaderartikel van
het WTCB op p. 72).
Visierapport 2018