Naar een visionaire woningbouw

PUCA
Frankrijk
OMSCHRIJVING Het “Plan Urbanisme
Construction Architecture” (PUCA) werd opgericht
in 1998 en ontwikkelt sindsdien stimulerende
onderzoeksprogramma’s, experimentele acties en
ondersteunt innovatie en de wetenschappelijke
en technische opwaardering in het domein van de
stedenbouw en planning, woonomgeving, de bouw
en conceptie van architectuur en stedenbouw. Het
PUCA is georganiseerd volgens 4 kennisdomeinen
(Sociétés urbaines et habitat, Territoires et
Aménagement, Villes et Architecture, Technologie
et Construction) en ontwikkelt haar onderzoeksprogramma
rond verschillende thema’s, waarvan
wonen en woningbouw er één is.
De programma’s van PUCA zijn om meerdere
redenen zowel opmerkenswaardig als inspirerend.
In 2005 lanceerden ze een appel d’offre de
recherches genaamd “Habitat pluriel: densité,
urbanité, intimité”. Deze titel toont precies aan
waar het PUCA naar op zoek is, namelijk de zogenaamde
“habitat individuel dense” (HID). De problematiek
die hiermee gepaard gaat is dat, net
zoals in België, de typische Fransman een afkeer
heeft voor alles wat als “dens wonen” bestempeld
wordt. Dit doet immers denken aan grootschalige
woontorens en staat ver af van hun ideaal, de individuele
gezinswonig.
Tussen de uitersten van het appartement en
de vrijstaande eengezinswoning is er volgens het
PUCA echter een waaier aan mogelijkheden. Met
behulp van hun onderzoeken willen ze alternatieve
woonvormen naar voor schuiven die afwijken
van de typische verkavelingswoningen qua
densiteit, maar die evenwel beantwoorden aan het
verlangen naar privacy, individualiteit, enz. – de
typische kenmerken die men aan een eengezinswoning
toeschrijft.
Naast die individualiteit is duurzaamheid
een meer recent, maar daarom niet minder belangrijk
punt op de agenda van het PUCA. Ook hier
kan onderzoek ingezet worden om na te gaan hoe
principes als de patio kunnen bijdragen tot vereisten
van zowel kwaliteit als individualiteit.
Het is niet de bedoeling de collectieve
woningbouw als enige mogelijke oplossing voor
te stellen, maar in verschillende Franse steden
via pilootprojecten een experimenteel onderzoek
naar densificatie te voeren. Elk van deze projecten
draagt iets nieuw bij aan dit steeds uitbreidende
aanbod van kwaliteitsvolle woonvormen.
In principe probeert het PUCA wel woningen
te ontwikkellen die de collectieve woningbouw in
dichtheid en stedelijkheid benaderen, maar waar
een hoge omgevingskwaliteit, uniek karakter en
een kwaliteitsvolle convivialiteit gegarandeerd
wordt. Dit kan in verschillende omstandigheden:
herstructurering van het stedelijk weefsel, het
bouwen in binnengebieden van bouwblokken,
herwaardering van buurten, of programma’s voor
stadsuitbreiding.
De architecturale kwaliteit van de woningen
schuilt vooral in hun typologisch vernuft en integratie
in het bestaande weefsel, gecombineerd
met een heel toegankelijk (alledaags) uiterlijk.
Saint-Jean des Jardins, Atelier Daubert, Chalon-sur-Saône
Les Diversités, Hondelatte-Laporte e.a., Bordeaux
BRONNEN
Wonen in Meervoud, Karina Van Herck & Bruno De Meulder, SUN, 2010.
http://www.chantier.net/
http://rp.urbanisme.equipement.gouv.fr/puca/
124