Naar een visionaire woningbouw

More documents

Recommendations

Info

50 BESTAANDE MECHANIEK VAN DE VLAAMSE WOON PRODUCTIE 6 VERSTERKEN VAN DE RURALE NEDERZETTINGEN STRUCTUUR Actoren actief in de plattelandscontext drukken hun bezorgdheid uit over wat zij het “afkalven van de ruimtelijke kwaliteit van het platteland” noemen. Transformatieprocessen, waarvan een aantal met betrekking tot het wonen, tasten sluipend de cultuurlandschappelijke waarde van de Vlaamse plattelandsregio’s aan. Deze evolutie staat niet los van een bredere evolutie die wordt aangeduid als ‘dorpsverschraling’. Dit wijst op een algemeen proces waarbij de leefbaarheid van plattelandsdorpen afneemt: het verenigingsleven neemt af, werkgelegenheid trekt weg, het ontstaan van woondorpen, homogenisatie van de bevolking etc. Een aantal processen zoals ‘verappartementisering’ of de ontmanteling van dorpen werden reeds aangehaald. Zij spelen zich even goed af in verstedelijkte tussengebied als in de meer rurale dorpen. Zij zijn het gevolg van een verstedelijkingsdruk die verschillende oorzaken kan hebben. In sommige gevallen kan deze van buitenaf komen. Op andere plaatsen komt de druk vanuit het dorp zelf, als gevolg van fenomenen als vergrijzing en gezinsverdunning. met de wederopbouwarchitectuur in de frontstreek van ’14-’18. Ieper en Heuvelland” behandelt dan weer de typische na-oorlogse woningbouwproductie. 67 Het toont dat er al redelijk wat belangstelling is voor de uitdagingen waar het platteland in Vlaanderen mee geconfronteerd wordt. Het IPO of Interbestuurlijk Plattelandsoverleg heeft verschillende initiatieven lopen en heeft ondertussen heel wat expertise opgebouwd. Een ander initiatief is Winvorm dat staat voor ‘West-Vlaanderen in Vorm’, een platform dat zich inzet voor ruimtelijke kwaliteit. Het ontstond in 2000 als een gezamenlijk initiatief van de intercommunales Leiedal en WVI, de Provincie West-Vlaanderen, de Vlaamse Landmaatschappij en de Vlaamse Bouwmeester. Een instrument dat binnen Winvorm werd ontwikkeld is de ‘regio-enveloppe’ waarmee gemeentes financieel worden ondersteund om ontwerpend onderzoek uit te voeren voorafgaandelijk aan de uitwerking van een project. Ook zijn er gemeenten die actief op zoek gaan naar oplossingen. Een voorbeeld is de gemeente Landen, die een nieuw kader tracht te ontwikkelen om duurzaam om te gaan met de herbestemming van vierkantshoeves. Deze afkalving van de ruimtelijke kwaliteiten van het platteland beperkt zich niet enkel tot dorpen. Ook in het open landschap speelt dit zich af. Zo hebben actoren het over het fenomeen waarbij typische Vlaamse verkavelingsfermettes her en der verschijnen en zo het ‘regio-specifieke karakter’ doen vervagen. Dit ‘regio-specifieke karakter’ van het platteland hangt dan samen met typische rurale architectuur en constructies zoals hoeves of boerderijen. Dit stelt het probleem van hergebruik aan de orde. Hergebruik van bestaande waardevolle en beeldbepalende gebouwen zoals hoeves, kloosters, industriële gebouwen en andere historische panden kan bijdragen aan het behouden en versterken van de identiteit van een plattelandsregio. De gebouwen worden door het hergebruik behoed van verder verval. Een vaak vastgesteld fenomeen op dit punt is de inname van waardevolle rurale erfwoningen door bedrijven, die hier foutief gezoneerd zijn, en waarbij het woongedeelte ondoordacht verbouwd wordt of zelfs afgebroken en vervangen door de meest banale constructies. Ook hier ligt een belangrijk beleidsknelpunt. Vandaag is hergebruik van hoeves vaak niet mogelijk door te beperkende regelgeving. Zo kan in een boerderij in landbouwgebied maar één woning ondergebracht worden in het woongedeelte van de boerderij. Toch is de schaal en omvang van veel boerderijen net van die aard dat er perfect 5 of 6 woningen in kunnen ondergebracht worden zonder de capaciteit van de site te overschrijden. Dit sluit bijvoorbeeld co-housing in landelijk gebied uit. De afkalving van het platteland heeft uiteraard niet enkel betrekking op wonen. Andere fenomenen die hier toe bijdragen zijn de schaalvergroting van landbouwbedrijven waarbij agrarische industriële complexen de traditionele familieboerderij vervangen, met een grote impact op de ruimtelijke kwaliteit van het platteland. Andere tendensen zijn ‘horsificatie’ waarbij landbouwgrond wordt vervangen door een paardenhouderij met bijhorende stallen en hekwerk of nog het fenomeen van vertuining. Hier gaat het dan over de vervanging van landbouwgrond door grote tuinen horende bij kastelen en hoeves. Deze evoluties betekenen een privatisatie van de open ruimte. Met betrekking tot deze problematiek zijn al verschillende studies uitgevoerd en lopen er verschillende initiatieven. De studie “Streekidentiteit Hoppeland” onderzoekt de identiteit van de gelijknamige streek en exploreert de mogelijkheden van typologische vernieuwing. 66 De studie “Omgaan
51 BESTAANDE MECHANIEK VAN DE VLAAMSE WOON PRODUCTIE “De reglementering laat toe dat er enkel mag gewoond worden in het woongedeelte van de oude hoeves en niet in de stallingen en de schuren. De stad Landen heeft een GRUP gemaakt waarbij zij heeft aangeduid in welke hoeves er wel kan gewoond worden rond de koer.” — Tom Raes, Provincie Vlaams-Brabant Fig. 1.43 Transformatie van het platteland: vertuining, horsificatie, verparking,… Bron: Niek De Roo. “Specifiek voor de plattelandscontext, is dat de gemeenten zo klein zijn dat hun capaciteit om op ruimtelijk beleid in te zetten erg beperkt is. Veel gemeenten vinden bijvoorbeeld geen stedenbouwkundig ambtenaar.” — Niek De Roo, Intercommunale WVI 66 LABO S, Studie streekeigenheid Hoppeland, UGent. 67 LABOS, Studie omgaan met de wederobouwarchitectuur in de frontstreek van ’14-’18. Ieper en Heuvelland, Ugent, 2008. Fig. 1.42 Voorbeeld van een typische vrijstaande woning. © Jan Kempenaers.
Page 1 and 2: 1 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW Ka
Page 3: NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW Kans
Page 6 and 7: INHOUDSTAFEL 4 BIJLAGEN p.117 4.1
Page 8 and 9: 6
Page 10 and 11: 8 INLEIDING De twee grote workshops
Page 12 and 13: 10 INLEIDING Fig. 0.3 De studie tra
Page 14 and 15: 12
Page 16 and 17: 14 BESTAANDE MECHANIEK VAN DE VLAAM
Page 30 and 31: Rust, ruimte en homogeniteit door P
Page 62 and 63: 60 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW I
Page 64 and 65: Royal Crescent, Bath, UK, Architect
Page 66 and 67: 64
Page 68 and 69: 66 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW e
Page 70 and 71: 68 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW H
Page 74 and 75: 72 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW 2
Page 76 and 77: 74 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW I
Page 78 and 79: 76 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW 2
Page 82 and 83: 80 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW W
Page 88 and 89: 86 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW P
Page 94 and 95: 92 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW S
Page 96 and 97: 94 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW V
Page 98 and 99: 96 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW K
Page 100 and 101: 98 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW T
Page 102 and 103:
100 NAAR EEN VISIONAIRE WONINGBOUW
Page 104 and 105:
Page 106 and 107:
Page 108 and 109:
Page 110 and 111:
108
Page 112 and 113:
110 SYNTHESE & CONCLUSIES 3.2 Besta
Page 114 and 115:
112 SYNTHESE & CONCLUSIES gebouw va
Page 116 and 117:
114 SYNTHESE & CONCLUSIES Fig. 3.5
Page 118 and 119:
116 SYNTHESE & CONCLUSIES
Page 121 and 122:
119 BIJLAGEN 4.1 Inventaris van Bel
Page 123 and 124:
121 BIJLAGEN 4.2 Internationale exp
Page 125 and 126:
COÖPERATIEVE WONINGBOUW Zwitserlan
Page 127 and 128:
50.000 WONINGEN ROND PUBLIEK TRANSP
Page 129 and 130:
COMPACTESTADBELEID Nederland OMSCHR
Page 131 and 132:
BOUWJONG! GRONINGEN Nederland OMSCH
Page 133 and 134:
131 BIJLAGEN 4.3 Inventaris ‘best
Page 135 and 136:
KAVELPROJECT OMSCHRIJVING Het AG SO
Page 137 and 138:
MET DE MIJNCITÉS NAAR DE 21STE EEU
Page 139 and 140:
TRANSFORMATIE CAMPING FLOREAL Boort
Page 141 and 142:
INTERCOMMUNALE WVI, ‘WINVORM’ W
Page 143 and 144:
SCHELDE LANDSCHAPSPARK Vlaanderen O
Page 145 and 146:
143 BIJLAGEN 4.4 Voorbeelden dichth
Page 147 and 148:
38 WON/HA Kajplats 01, Malmö, Zwed
Page 149 and 150:
78 WON/HA Appartment House Ljubljan
Page 151 and 152:
144 WON/HA Gemini Residences, Kopen
Page 153 and 154:
614 WON/HA Side by Side, Almere, Ne
Page 155 and 156:
153 BIJLAGEN 4.6 Synthese workshops
Page 157 and 158:
155 BIJLAGEN 4.8 Bibliografie en re
Page 159 and 160:
157 BIJLAGEN
Page 161 and 162:
159 BIJLAGEN
Page 163 and 164:
161 Opdrachtgever Studie uitgevoerd
show all

Naar een visionaire woningbouw

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?