Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
AİLE PLANLAMASI 5<br />
Banu Akadlı Ergöçmen, Elif Yiğit <strong>ve</strong> F. Hande Tunçkanat<br />
TNSA-<strong>2008</strong>’in temel hedeflerinden biri de Türkiye’de doğurganlık çağındaki<br />
kadınların gebeliği önleyici yöntem kullanımlarını <strong>ve</strong> bu yöntemler hakkındaki bilgi<br />
düzeylerini değerlendirmektir. Bu bölüm TNSA-<strong>2008</strong>'in çeşitli aile planlaması yöntemlerine<br />
ilişkin bilgi <strong>ve</strong> tutumlar ile geçmişteki <strong>ve</strong> şu anki kullanımlarına yönelik sonuçlarına<br />
odaklanmaktadır. Ayrıca, gebeliği önlemek amacıyla tüplerini bağlatmış kadınların tüp<br />
ligasyonu işleminin zamanlaması da incelenmektedir. Bunlara ek olarak, gebeliği önleyici<br />
yöntemin temin edildiği kaynak, yöntem seçimi ile ilgili bilgilendirme, gebeliği önleyici<br />
yöntem kullanılmaması, yöntem kullanımının bırakılması <strong>ve</strong> gelecekte gebeliği önleyici<br />
yöntem kullanma niyeti gibi konuların da üzerinde durulmaktadır.<br />
5.1 Gebeliği Önleyici Yöntemler Hakkında Bilgi<br />
Aile planlaması yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmak hem gebeliği önleyici bir<br />
yöntem kullanıp kullanmama kararı hem de hangi yöntemin kullanılacağı kararı açısından<br />
oldukça önemlidir. Doğurganlığın kontrolüne ilişkin olarak bilgi sahibi olunması, bu<br />
yöntemlere ulaşılması <strong>ve</strong> daha sonra da uygun bir gebeliği önleyici yöntemin zamanında <strong>ve</strong><br />
etkili olarak kullanılması için oldukça önemli bir adımdır. Gebeliği önleyici yöntemlere<br />
ilişkin bilgi konusunda <strong>ve</strong>ri elde etmek amacıyla cevaplayıcılara önce çiftlerin gebeliği<br />
erteleyici <strong>ve</strong>ya önleyici olarak kullanabilecekleri yolların <strong>ve</strong>ya yöntemlerin neler olduğunu<br />
söylemeleri istenmiştir. Eğer cevaplayıcının soru kağıdında listelenmiş yöntemlerden<br />
söylemedikleri varsa, görüşmeci yöntemi kısaca açıklamış <strong>ve</strong> cevaplayıcının bu yöntemi bilip<br />
bilmediğini sormuştur. Bu raporda gebeliği önleyici yöntemler “modern” <strong>ve</strong> “geleneksel”<br />
olarak iki grupta toplanmıştır. Modern yöntemler; kadının tüplerinin bağlanması, erkeğin<br />
kanallarının bağlanması, hap, rahim içi araç (RİA), enjeksiyon, deri altı implantları, kondom,<br />
kadın kondomu, diyafram <strong>ve</strong> acil korunma hapını içerirken geleneksel yöntemler; tehlikesiz<br />
günler <strong>ve</strong> geri çekmeyi içermektedir. Cevaplayıcı tarafından kendiliğinden beyan edilen <strong>ve</strong><br />
listede olmayan diğer yöntemler de (emzirmeyle korunma <strong>ve</strong>ya folklorik yöntemler dahil<br />
olmak üzere) kaydedilmiştir. Cevaplayıcılara, gebeliği önleyici yöntemleri ne kadar iyi<br />
bildiklerini yansıtacak sorular sorulmamıştır. Bu nedenle, raporda sunulan analizler aile<br />
planlaması yöntemine ilişkin bilgiyi değil, sadece o yöntemin duyulup duyulmamış olmasını<br />
ifade etmektedir.<br />
Tablo 5.1’de evlenmiş <strong>ve</strong> halen evli kadınlar arasında gebeliği önleyici yöntem<br />
bilgisinin düzeyine ilişkin bulgular tüm yöntemler için sunulmaktadır. Görüşme yapılan<br />
kadınların neredeyse tamamı en az bir aile planlaması yöntemini bilmektedir; öyle ki,<br />
evlenmiş <strong>ve</strong> halen evli kadınların en az bir gebeliği önleyici yöntemi duyma oranları<br />
arasındaki fark yok denecek kadar azdır. Görüşme yapılan kadınların neredeyse tamamı en az<br />
bir modern yöntem bilmektedir. Gerek evlenmiş gerekse halen evli kadınlar arasında gebeliği<br />
Aile Planlaması | 75