Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

eksikliklerin olduğu bir ortamda, gerek ülke içindeki ve gerekse uluslararası ilişkili kuruluşlara
Türkiye nüfus yapısı hakkında güvenilir veri akışını sağlamaktır. Ayrıca, TNSA-2008’le
başlayan türkiye nüfus ve sağlık araştırması Resmi İstatistik Programı’nın bir parçası olarak
kabul edilmiştir.
1.11.2 Araştırmanın Yönetimi ve Finansmanı
TNSA-2008, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü tarafından Sağlık
Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü ile Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı’nın işbirliği içinde yürütülmüştür. (TNSA-2008) Türkiye Bilimsel ve
Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından Kamu Kurumları Araştırma ve
Geliştirme Projelerini Destekleme Programı kapsamında 42 aylık bir proje olarak finanse
edilmiştir. TNSA-2008 daha önce yürütülmüş olan nüfus ve sağlık araştırmalarından farklı
olarak tüm bütçesi devlet tarafından karşılanmış ilk araştırmadır.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsünün akademik kadrosu, Sağlık
Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama
Teşkilatı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), temsilcilerinin bulunduğu, araştırmanın
yönlendirme komitesi projenin her aşamasında katkılarda bulunmuştur.
TNSA-2008’ün çeşitli aşamalarına katılmış enstitü çalışanlarının ve diğer kişilerin
listesi EK A’da bulunmaktadır.
1.11.3 Sorukağıtları
TNSA-2008’de iki sorukağıdı kullanılmıştır: Hanehalkı Sorukağıdı, ve doğurgan
yaşlardaki kadınlar için Evlenmiş Kadın Sorukağıdı. Sorukağıtlarının oluşturulmasında,
MEASURE/DHS+ programı için geliştirilen model sorukağıtları ve daha önceki nüfus ve sağlık
araştırmalarında kullanılan soru kağıtları temel alınmıştır. Sorukağıtlarının geliştirilmesi
sürecinde, Sağlık Bakanlığı AÇS/AP Genel Müdürlüğü ve ilgili kamu kurumlarının
temsilcileriyle yapılan görüşmelerde belirlenen Türkiye’de program planlaması için gerekli
olan verilerin toplanabilmesine özel önem verilmiştir. Sorukağıtlarının geliştirilmesi sırasında
göz önünde bulundurulan bir diğer önemli hedef TNSA-2008 bulgularının, daha önceki
demografik araştırmalarla, özellikle TNSA-1993, TNSA-1998 ve TNSA-2003 ile,
karşılaştırılabilir olmasını sağlamak olmuştur. Nisan 2008’de sorukağıdının ön denemesi
gerçekleştirilmiş ve elde edilen sonuçlara göre gerekli değişiklikler yapılmıştır.
Hanehalkı Sorukağıdı, seçilen hanelerde sürekli olarak yaşayan veya misafir 1 olarak
bulunanları saptamak ve hanehalklarının sosyoekonomik durumları ile ilgili bilgi toplamak
üzere oluşturulmuştur. Hanehalkı Sorukağıdı'nın ilk bölümünde, hanehalkı listesine yazılan
hanehalkı üyesi veya ziyaretçi olarak hanehalkı listesine yazılmış olan her kişi için yaş, cinsiyet,
eğitim düzeyi, medeni durum, ve hanehalkı reisine yakınlık derecesi gibi temel bilgiler
toplanmıştır. Hanehalkı Sorukağıdı’nın ilk bölümünün amacı Evlenmiş Kadın Sorukağıdı'nın
uygulanacağı kadınları belirlemektir. Hanehalkı listesine yazılan 15-49 yaşları arasındaki hiç
1 Hanehalkı üyesi olmamakla birlikte, görüşmeden bir gece önce o hanede kalan kişiler “ziyaretçi” olarak
tanımlanmaktadır. Ziyaretçiler, de facto araştırma nüfusunu oluşturabilmek amacıyla kapsanmaktadır.
12 | Giriş