Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tablo 8.7, doğum sırası büyüdükçe istenmeyen doğumların oranının çok hızlı bir<br />
şekilde arttığını göstermektedir. Dördüncü <strong>ve</strong>ya daha sonraki sıradaki doğumların yarıdan<br />
fazlası istenmeyen gebeliklerin sonucu iken bu durum ilk doğumların yüzde 1’i için<br />
geçerlidir. Diğer taraftan, daha sonra olması tercih edilen doğumların oranı ile doğum sırası<br />
arasında ters U-biçimli bir ilişki söz konusudur. Benzer bir örüntü annenin doğumdaki yaşı<br />
için de gözlenmektedir. İstenmeyen doğumların yüzdesi annenin doğumdaki yaşının<br />
artmasıyla birlikte yükselmektedir. Yaşları 20-24 arasında olan kadınlarda istenmeyen<br />
doğumların oranı sadece yüzde 12 iken 40 yaş <strong>ve</strong> üzeri olan kadınlarda bu oran yüzde 45’e<br />
kadar çıkmaktadır. Daha sonra istenen doğumların oranı, 30 yaşından genç kadınlar arasında<br />
en yüksek seviyede iken 30 yaş <strong>ve</strong> üzeri kadınlarda belirgin olarak azalmaktadır.<br />
8.5 Toplam İstenen Doğurganlık Hızı<br />
İstenmeyen doğurganlığın boyutunu belirlemenin bir başka yolu da toplam istenen<br />
doğurganlık hızı (TİDH) ile toplam doğurganlık hızının (TDH) karşılaştırılmasıdır. Toplam<br />
istenen doğurganlık hızı teorik olarak, bütün istenmeyen doğumların gebeliklerinin<br />
önlenebilmiş olduğu bir durumda doğurganlık düzeyinin tahmin edilmesidir. İstenen<br />
doğurganlık hızı, Bölüm 4’te anlatılan toplam doğurganlık hızına benzer bir şekilde<br />
hesaplanmaktadır. Toplam doğurganlık hızından tek farkı, istenmeyen doğumlar olarak<br />
sınıflandırılan doğumların paydan çıkarılmasıdır. Bunun için, cevaplayıcının ideal çocuk<br />
sayısı olarak belirttiği sayının üzerindekiler istenmeyen doğum olarak tanımlanmaktadır.<br />
Toplam istenen doğurganlık hızı, doğurganlığın düzeyi ile ilgili başka bir göstergedir <strong>ve</strong><br />
kadınların 50 yaşına kadar, son üç yılda gerçekleşen istenen doğurganlık hızlarının geçerli<br />
olması durumunda sahip olacakları çocuk sayısı olarak yorumlanabilir. Eğer annenin<br />
gebeliğinin başlangıcında yaşayan çocuk sayısı, araştırma sırasında beyan ettiği ideal çocuk<br />
sayısından daha az ise, o doğum isteniyor olarak kabul edilmektedir.<br />
İdeal aile büyülüğü ile istenen doğurganlık hızı arasında fark vardır. İstenen<br />
doğurganlık hızı için gözlenen doğurganlık düzeyi başlangıç noktasıdır <strong>ve</strong> gerçek TDH’ndan<br />
kesinlikle daha yüksek olamaz. İdeal aile büyüklüğü ise toplam doğurganlık hızından daha<br />
fazla olabilir <strong>ve</strong> genellikle de canlı doğum sayısının üzerindedir. Bu yapısıyla istenen<br />
doğurganlık hızının hem avantajları hem de dezavantajları bulunmaktadır. İstenen<br />
doğurganlık hızı, doğum yapabilme yetisindeki eksiklik nedeniyle istedikleri sayıda çocuk<br />
sahibi olamayan <strong>ve</strong> istenen aile büyüklüğüne ulaşamayan kadınları dikkate aldığı için daha<br />
gerçekçi bir göstergedir. Ancak, bu göstergenin yorumlanmasındaki zorluk <strong>ve</strong> diğer tüm kesit<br />
göstergeleri gibi mevcut doğurganlık düzeyi üzerindeki geçici etkilere karşı hassas olması<br />
nedeniyle dezavantajları vardır.<br />
Tablo 8.8, Türkiye’de toplam istenen doğurganlık hızının 1.6 olduğunu göstermektedir<br />
ki bu da gerçek toplam doğurganlık hızı olan 2.2 çocuktan yüzde 27 daha azdır. Bir başka<br />
deyişle, eğer tüm istenmeyen doğumlar önlenebilmiş olsaydı, TDH gözlenen doğurganlık<br />
düzeyinden 0.6 çocuk daha düşük olacaktı. Tablo 8.8’de ayrıca tüm alt gruplar için istenen<br />
doğurganlığın yenilenme düzeyinin altında olduğu da gösterilmektedir. İstenen doğurganlık<br />
hızı yüksek refah düzeyine sahip hanehalkında yaşayan, lise <strong>ve</strong> üzeri eğitimi olan, Batı<br />
bölgesindeki kadınlar arasında en düşüktür. Gerçek doğurganlık hızı ile istenen doğurganlık<br />
Doğurganlık Tercihleri | 129
![1 YAZARLARA BİLGİ [1] Nüfusbilim alanında yapılan bilimsel ...](https://img.yumpu.com/22296551/1/184x260/1-yazarlara-balga-1-na-1-4-fusbilim-alananda-yapalan-bilimsel-.jpg?quality=85)
Change language