Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

TÜİK, TNSA-2008’de küme seçilecek, belediyesi olmayan 132 yerleşim yeri için Ulusal
Adres Veri Tabanın’ndan hanehalkı listesi sağlayamamıştır. Bu yerleşim yerleri için hanehalkı
listeleri sahada hazırlanmıştır. Küçük yerleşim yerlerinde (250 hanehalkından az) için tüm birimler
listelenmiştir. Bu yerleşim yerleri dışında kalan 250 haneden daha büyük birkaç yerleşim yeri için,
ilk 250 hanehalkı listelenmiş ve geri kalan hanehalkları için hızlı sayım uygulanmıştır.
Listeleme ve Haritalama Çalışmaları
TÜİK bir çok küme için konut listelerini sağlamış, ancak hiçbir kümeye karşılık gelecek
haritaları sağlayamamıştır. Bundan dolayı seçilmiş kümeler her zaman birbirine komşu sokaklardan
oluşmamıştır. Buna ek olarak, seçilmiş kümeler için TÜİK tarafından sağlanan listeler
oluşturuldukları tarihten araştırma tarihine kadar geçen zaman içindeki değişiklikleri
yansıtmamaktadır. Burada iki tip değişiklik olabilir: Birincisi, listelerin listeleme çalışması sırasında
güncelleştirilmesiyle anlaşılabilen; o sokağa yeni bir binanın yapılması, bir binanın kullanım şeklinin
değişmesi (önceden konut olan bir binanın ofis olarak kullanılması gibi) veya sokakların
isimlerindeki değişiklikler, ikincisi ise kent merkezlerinde yeni mahallelerin oluşması şeklinde, daha
sorunlu olan değişikliklerdir.
Listeleme çalışmaları başlamadan, yukarıda belirtilen problemlerin veya karşılaşılabilecek
diğer problemlerin çözülebilmesine ilişkin stratejilerin geliştirilmesi amacıyla Ankara’da bir pilot
listeleme çalışması yapılmıştır. Bu deneyim sonucunda, sahada kullanılacak olan listeleme formları,
yerleşim yeri harita ve kroki formatları, listeleme ve haritalama el kitapları geliştirilmiştir.
Listeleme çalışması için 44 üniversite öğrencisi beş günlük bir eğitim programıyla
eğitilmiştir. Bir listelemeci ve bir haritacının bulunduğu 17 listeleme ekibi oluşturulmuştur. Her
ekibe ziyaret etmeleri beklenen ilgili yerleşim birimlerinin haritaları ve listeleme için gerekli diğer
materyaller sağlanmıştır. Listeleme çalışması 2008 Haziran ortasında başlamıştır ve Hacettepe
Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü araştırma görevlilerinin ve bölge koordinatörlerinin denetimi
ve yönetimi altında yürütülmüştür.
Kent alanlarındaki kümelerin çoğunda küme (standart blok) büyüklüğü 100 hanehalkı
civarındadır. Köylerin bazılarında nüfus çok düşük olduğu için orijinal küme 100 hanehalkından
oluşmamıştır. Bu tip durumlarda listeleme ekiplerine o köye en yakın komşu köyün ismi verilmiş ve
listeler bu iki köydeki hanehalklarından oluşturulmuştur.
Listeleme çalışması Temmuz 2008’in son haftasında tamamlanmıştır. Bazı coğrafi alanlarda
karşılaşılan problemlerden karşın, listelemeciler tarafından gerçekleştirilen listeleme ve haritalama
çalışmalarının kalitesi genel olarak yüksektir. Sadece bir küme ulaşım problemlerinden dolayı
listelenememiştir.
GPS aletleri kullanılarak küme düzeyinde mekansal veri (spatial data) de toplanmıştır. Bu
amaç için, her listeleme ekibine kümenin başlangıç ve bitiş noktalarının yükseklik, enlem ve boylam
bilgilerini toplayamak için kullanılan el bilgisayarları verilmiştir. Bu araçlar aynı zamanda TNSA-
2008’in saha çalışması sırasında navigasyon için ve ekiplerin kümelerin ve bireysel adreslerin
yerlerini bulmaları için kullanılmıştır.
EK B | 215