Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Türkiye Nüfus ve SaÄlık AraÅtırması, 2008 - Hacettepe Ãniversitesi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
10.6 Doğum Sonrası Bakım<br />
Doğum sonrası bakım anne-çocuk sağlığı <strong>ve</strong> özellikle de evde gerçekleşen doğumlar<br />
açısından çok önemlidir. Doğum sonrası bakım hizmetlerinden faydalanma düzeyini<br />
değerlendirmek amacıyla son canlı doğumu araştırmadan önceki beş yılda gerçekleşen kadınlara<br />
TNSA-<strong>2008</strong> kapsamında kendilerinin <strong>ve</strong>/<strong>ve</strong>ya çocuklarının doğum sonrası sağlık kontrollerinin<br />
bir sağlık personeli tarafından yapılıp yapılmadığı sorulmuş <strong>ve</strong> bu soruya olumlu cevap <strong>ve</strong>ren<br />
kadınlardan bu kontrolün doğumdan ne kadar zaman sonra gerçekleştiği bilgisi alınmıştır. Bu<br />
sorular sağlık kuruluşunda ya da evde doğum yapan tüm kadınlara sorulmuştur.<br />
Tablo 10.6 <strong>ve</strong> Tablo 10.7’de sırasıyla doğum sonrası ilk bakımın kimin tarafından<br />
yapıldığı <strong>ve</strong> bunun zamanlaması gösterilmektedir. Kadınların yüzde 82’si doğum sonrası<br />
kontrollerinin neredeyse tamamının doktor tarafından yapıldığını belirtmişlerdir.<br />
Son doğumda doğum sonrası bakım alan kadınların oranı yaşa göre belirgin farklılıklar<br />
göstermemekle beraber bu oran üç <strong>ve</strong>ya daha az çocuğu olan kadınlar arasında doğum sırası<br />
daha fazla olan kadınlara kıyasla oldukça yüksektir. Kırsal alanlarda yaşayan kadınlarla<br />
karşılaştırıldığında, kentlerde yaşayan kadınların doğum sonrası bakım alma olasılıkları daha<br />
fazladır. Doğu bölgesi (yüzde 64) dışındaki tüm bölgelerde doğum sonrası bakım alma oranı<br />
ülke ortalamasının üstündedir. Doğum sonrası bakım Ege <strong>ve</strong> Batı Marmara’da (sırasıyla yüzde<br />
94 <strong>ve</strong> yüzde 91) en yüksek iken Kuzeydoğu <strong>ve</strong> Ortadoğu Anadolu bölgelerinde (sırasıyla yüzde<br />
60 <strong>ve</strong> yüzde 56) en düşüktür. Ayrıca, doğum sonrası bakım alma ile eğitim düzeyi arasında<br />
güçlü bir ilişki vardır. En az lise mezunu olan kadınların yüzde 94’ü doğum sonrası bakım<br />
almışlardır. İlkokulu bitirmemiş <strong>ve</strong>ya eğitimsiz kadınlarda ise bu oran yüzde 63’tür. Benzer<br />
şekilde, refah düzeyi arttıkça doğum sonrası bakım alma olasılığı da artmaktadır. En yüksek<br />
refah düzeyine sahip kadınların yüzde 94’ü doğumdan sonra bakım alırken en düşük refah<br />
düzeyindeki kadınların yüzde 64’ü bu hizmetlerden faydalanmışlardır (Tablo 10.6).<br />
Doğum sonrası ilk bakımın zamanlamasına göre bakıldığında, Tablo 10.7’deki sonuçlar<br />
kadınların yüzde 63’ünün doğumdan sonraki dört saat içinde ilk bakımlarını aldıklarını<br />
göstermektedir. Bölgesel farklılıklar dikkate alındığında, doğumdan hemen sonra bakım alma<br />
olasılığı Doğu bölgesinde (yüzde 49) en düşük olup Ortadoğu Anadolu’da yüzde 35’ten<br />
İstanbul’da yüzde 75’e kadar değişim göstermektedir. Ayrıca eğitim <strong>ve</strong> refah düzeyine paralel<br />
olarak önemli ölçüde artış göstermektedir (Tablo 10.7).<br />
Bebeklerin doğumdan itibaren sağlık kontrollerinin yapılması bebek ölümlerinin<br />
önlenmesi açısından önemlidir. Türkiye’de, bebeklerin yaklaşık yüzde 90’ı sağlık personelinden<br />
bakım almıştır <strong>ve</strong> bu bebeklerin –son beş yıldaki son doğumların yüzde 67’si- çoğunun sağlık<br />
kontrolü doğumdan sonraki dört saat içinde yapılmıştır. Tablo 10.8 <strong>ve</strong> Tablo 10.9’da sunulduğu<br />
üzere, bebeklerin sağlık personelinden doğum sonrası bakım almalarında <strong>ve</strong> ilk bakımın<br />
zamanlamasında alt gruplarda gözlenen farklılıklar, annenin doğum sonrası bakımındaki<br />
örüntüyle benzerlik göstermektedir.<br />
154 | Üreme Sağlığı