Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

Halen aile planlaması kullanım düzeyi okula gitmemiş veya ilkokulu bitirmemiş
kadınlar arasında en düşük iken (yüzde 61), her zaman aynı biçimde olmasa da, eğitimle
birlikte belirgin bir artış göstererek lise veya daha üst düzey eğitim gruplarında yüzde 77’ye
çıkmaktadır. Ancak yöntem kullanımı, beklenmedik bir şekilde, ilkokul ikinci kademeyi
tamamlamış kadınlarda (yüzde 67) ilkokul birinci kademeyi tamamlamış kadınlardakinden
(yüzde 77) daha düşüktür. İlköğretim ikinci kademenin görece yeni olması nedeniyle daha
yüksek oranda genç kadının bu sistemde yer alıyor olması sözkonusu düşük kullanım oranını
açıklamada yardımcı olabilir.
Aile planlaması yöntemlerinin kullanımındaki farklılıklar, refah düzeyine göre de
belirgin olarak görülmektedir. Gebeliği önleyici yöntem kullanımı en düşük refah düzeyinde
en alt seviyede iken (yüzde 63), yüksek refah düzeylerine çıkıldıkça giderek artmakta ve en
yüksek refah düzeyinde yüzde 79’a ulaşmaktadır. Herhangi bir modern yöntemin halen
kullanımı ise en düşük ve en yüksek refah düzeyindeki evli kadınlar arasında yüzde 38 ile
yüzde 54 arasında değişmektedir. Geleneksel yöntem kullanımının en yüksek olduğu refah
düzeyi (yüzde 30) düşük refah düzeyidir.
Tablo 5.6 Gebeliği önleyici yöntem kullanımındaki değişmeler
Halen kullanılan gebeliği önleyici yönteme göre 15-49 yaşlarındaki evli kadınların yüzde dağılımı,
TNSA-1988, TNSA-1993, TNSA-1998, TNSA-2003 ve TNSA-2008
Gebeliği önleyici yöntem TNSA-1988 TNSA-1993 TNSA-1998 TNSA-2003 TNSA-1988
Herhangi bir yöntem 63.4 62.6 63.9 71.0 73.0
Herhangi bir modern
31.0 34.5 37.7 42.5 46.0
yöntem
Hap 6.2 4.9 4.4 4.7 5.3
RİA 14.0 18.8 19.8 20.2 16.9
Kondom 7.2 6.6 8.2 10.8 14.3
Tüp ligasyonu 1.7 2.9 4.2 5.7 8.3
Diğer modern yöntemler 2.0 1.3 1.1 1.1 1.1
Herhangi bir geleneksel 32.3 28.1 26.1 28.5 27.0
yöntem
Takvim 3.5 1.0 1.1 1.1 0.6
Geri çekme 25.7 26.2 24.4 26.4 26.2
Diğer geleneksel yön. 3.1 0.9 0.6 1.0 0.2
Halen yöntem kullanmıyor 36.6 37.4 36.1 29.0 27.0
Toplam 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
5.4 Gebeliği Önleyici Yöntem Kullanımındaki Değişmeler
Tablo 5.6 Türkiye’de son 20 yılda aile planlaması yöntemlerinin kullanımındaki
değişimleri göstermektedir. Türkiye’de gebeliği önleyici yöntem kullanmı 1988-1998 yılları
82 | Aile Planlaması