Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

önemli bir kısmı (yüzde 21) en az lise
mezunudur. Araştırma sonuçları doğurgan
yaşlardaki kadınların eğitim düzeylerinde
önemli bir gelişme olduğunu
göstermektedir. Araştırma tarihinden önceki
12 aylık süre içinde kadınların yüzde 38’i
bir işte çalışmıştır. Çalışan kadınların
yaklaşık yarısı hizmet sektöründe, yüzde
40’ı tarım sektöründe, ve kalan yüzde 8’i
sanayi sektöründe çalışmıştır. Çalışan
kadınların yüzde 69’u sosyal güvence
kapsamında değildir. Bununla birlikte,
kadınların yüzde 84’ü sağlık sigortası
kapsamındadır.
15-49 yaş arası tüm evlenmiş kadınlar
arasında yüzde 22’si düzenli olarak veya
nadiren sigara içtiklerini söylemişlerdir.
Annelik durumuna göre, gebe kadınların
yüzde 11’i ve emziren kadınların yüzde
17’si sigara içtiklerini belirtmişlerdir. 15-49
yaş arası kadınlarda günlük sigara kullanımı
ortalama 11 civarındadır.
DOĞURGANLIK DAVRANIŞI
Düzey ve Değişimler
TNSA-2008 bulguları bir kadının şimdiki
doğurganlık hızlarını doğurganlık çağlarının
sonuna kadar devam ettirdiği takdirde
doğurganlık çağının sonunda ortalama 2.16
çocuk sahibi olacağını göstermektedir.
Türkiye’de kadınlar her ne kadar
doğurganlıklarının en yüksek olduğu dönemi
hala yirmili yaşlarında yaşıyorlarsa da
TNSA-2008 doğurganlık yaş örüntüsünde
Türkiye için ilk defa karşılaşılan bir
değişikliği işaret etmektedir. TNSA-
2008’den önce yapılan bütün araştırmalarda
en yüksek yaşa özel doğurganlık hızına
sahip yaş grubu 20-24 iken, TNSA-2008’de
en yüksek yaşa özel doğurganlık hızı, 25-29
yaş grubunda gözlenmektedir. Bu,
Türkiye’de sadece doğurganlık seviyelerinin
değişmediğini aynı zamanda doğumların
daha ileriki yaşlara ertelendiğini
göstermektedir.
Sosyo-ekonomik ve Demografik
Farklılıklar
Kentsel ve kırsal alanlar arasındaki
doğurganlık farkının giderek kapandığı,
ancak bazı bölgesel farklılıkların devam
etmekte olduğu görülmektedir. Güney ve
Doğu Anadolu dışındaki bölgelerde,
doğurganlık yenilenme düzeyinin altındadır.
Her ne kadar geçmiş yıllarda Doğu
bölgesinin doğurganlık düzeyinde önemli bir
düşüş görülmüşse de dönemsel doğurganlık
hızları bu bölgede üçten fazla çocuğa işaret
etmektedir. Eğitim düzeyinin artmasıyla
doğurganlıkta hızlı bir düşüş
gözlenmektedir. Hiç eğitimi olmayan
kadınlar, lise veya üzeri eğitim almış
kadınlardan ortalama olarak bir fazla çocuğa
sahip olmaktadır. Diğer önemli bir değişim
ise ilk doğumda anne yaşındaki düzenli
yükseliştir. Genç yaş gruplarındaki
kadınların adölesan yaşlarda ilk doğumlarını
yapma olasılıkları daha ileri yaşlardaki
kadınlara oranla daha azdır.
Evlenme Yaşı
Türkiye’de evlilik, hem evliliğin ülke
genelinde yaygın olması hem de doğumların
neredeyse tamamının evlilik içerisinde
gerçekleşmesi nedeniyle demografik açıdan
oldukça önemlidir. İlk evlenme yaşı da
kadının gebelik riski altına girmesini ifade
etmesi nedeniyle önemli bir demografik
göstergedir.
TNSA-2008 sonuçları yaş kuşakları arasında
ortanca evlilik yaşında artış olduğunu ortaya
koymaktadır. Ortanca evlilik yaşı 45-49 yaş
grubu için 19.5’den, 25-29 yaş grubunda
22.1’e yükselmektedir. Bulgular aynı
zamanda eğitim düzeyine göre gözle görülür
farklılaşmaları da göstermektedir. 25-49
yaşlar arasındaki kadınlar içinde hiç eğitimi
olmayan kadınlarla en az lise mezunu
xvi
| Özet Bulgular