Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

Kadınların yüzde 18'inin hiç eğitimi yoktur ya da ilköğretim birinci kademeyi
tamamlamamışlardır. Diğer taraftan, her beş kadından biri (yüzde 21) en az lise mezunudur. Bu
yüzdeler, daha önceki araştırma sonuçlarıyla karşılaştırıldığında, günümüzde doğurganlık
çağında olan kadınların çok daha eğitimli oldukları görülmektedir.
3.2 Eğitim ve Okuryazarlık Düzeyi
Tablo 3.2, kadınların yaş, yerleşim yeri, yaşanılan bölge ve hanehalkının refah düzeyine
göre tamamladıkları ya da devam ettikleri eğitim düzeyine göre dağılımlarını göstermektedir.
Son 20-30 yılda Türkiye'de eğitimin artması ve yaygınlaşmasına bağlı olarak, genç kadınlar
kendilerinden daha ileri yaştaki kadınlardan daha eğitimlidirler. Son yaş grubundaki kadınların
yüzde 27’si hiçbir eğitim düzeyini tamamlamamıştır. Ancak bu oran 25-29 yaş grubundaki
kadınlarda yüzde 12'ye düşmektedir. 15-24 yaşındaki genç kadınlar için ise bu oran yüzde 17'dir.
Son yaş grubundaki kadınların sadece yüzde 16'sı en az lise mezunudur. Sonuç olarak 1997
yılından itibaren zorunlu eğitimin 5 yıldan 8 yıla çıkması genç kuşaklarda eğitim düzeyinin
artmasına neden olmuştur. 15-19 yaş grubu kadınların yüzde 48’i ortaokul ve üstü eğitim
düzeyine sahiptir.
Türkiye'de kentlerde yaşayan kadınların kırsal alanlarda yaşayanlara oranla daha eğitimli
olduğu görülmektedir. Kırsal yerleşim yerlerinde yaşayan kadınların yüzde 28'i herhangi bir
eğitim düzeyini tamamlamamış iken, bu oran kentlerde yaşayan kadınlar arasında yüzde 15’e
inmektedir. Kentlerde yaşayan kadınların yüzde 26’sı en az lise mezunudur; ancak kırsal
alanlarda yaşayan kadınlar arasında bu oran sadece yüzde 7’dir. En az eğitimli kadınlar, ortanca
eğitim süresi 3.2 yıl olduğu Doğu bölgesinde iken ülke geneli için bu rakam 4.6 yıldır. NUTS1
bölgelerine bakıldığında, özellikle Ortadoğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde
yaşayan kadınların eğitim almama oranı sırasıyla yüzde 58 ve yüzde 53 ile en yüksektir. Diğer
taraftan, 12 NUTS1 bölgesinden yedisinde, ortanca eğitim süresi 4.6 yıl olan ülke ortancasının
üzerindedir.
Eğitim düzeyi hanehalkı refah düzeyi ile artmaktadır. En düşük hanehalkı refah düzeyi
kategorisindeki kadınların yüzde 48'i hiç eğitimi olmayan veya ilköğretim birinci kademeyi
tamamlamamış kadınlar iken, en yüksek hanehalkı refah düzeyinde bu oran sadece yüzde 2’dir.
En yüksek hanehalkı refah düzeyindeki kadınlar için tamamlanan ortanca eğitim süresi de 10.3
yıl iken, en düşük refah düzeyinde 4.1 yıldır.
Tablo 3.3, kadınların yaş, yerleşim yeri, yaşanılan bölge ve hanehalkının refah düzeyine
göre okur-yazarlık düzeylerini göstermektedir. Okuryazarlık düzeyi bir gazeteyi veya mektubu
rahatlıkla okuyabilme, zor okuma veya hiç okuyamama ile belirlenmiştir. En az beş yıl okula
gitmiş olan kadınlar okur-yazar olarak kabul edildiğinden, bu sorular kadınların yüzde 18’ini
oluşturan hiç okula gitmemiş veya sadece ilköğretime devam etmiş kadınlara sorulmuştur.
Türkiye'deki kadınların 89’u okur-yazar olarak tanımlanmıştır, bu oran en azından ilköğretin
birinci kademeyi tamamlamış olan yüzde 82 ile daha az eğitimli olan ancak okuma yazma bilen
yüzde 7’yi de kapsamaktadır.
Kadınların Temel Özellikleri | 45