Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008 - Hacettepe Üniversitesi ...

7.2 İlk Evlenme Yaşı
Türkiye’de evlilik, çocuk doğurmak için toplumsal olarak kabul gören dönemin
başlangıcıdır. İlk evlilik yaşının doğumlar üzerinde önemli bir etkisi vardır; daha erken yaşlarda
evlenen kadınlar ortalama olarak daha uzun süre gebelik riski altına girmekte, bu da genellikle
yaşam boyunca daha fazla sayıda doğuma yol açabilmektedir. Türkiye’de ebeveynlerin onayıyla en
düşük yasal evlilik yaşı hem erkekler hem kadınlar için 17’dir.
TNSA-2008’den elde edilen ilk evlenme yaşı bilgileri Tablo 7.2’de sunulmuştur. Araştırma,
25-49 yaşlarındaki kadınların yüzde 43’ünün 20 yaşından önce, dörtte birinin 18 yaşına kadar,
yüzde 5’inin de 15. yaş gününden önce evlendiklerini ortaya koymuştur. Tablo 7.2 aynı zamanda
ortanca ilk evlenme yaşınının 20.8 olduğunu, bir başka ifadeyle kadınların yarısının bu yaştan önce
evlendiğini göstermektedir. Türkiye’de son 20 yılda ilk evlilik yaşında düzenli bir artış olmuştur.
Bu durum Tablo 7.2’de kuşaklar arasında ortanca ilk evlenme yaşındaki değişimden açıkça
görülmektedir. Ortanca yaş kırklı yaşların sonlarındaki kadınlar için 19.5 iken yirmili yaşlardaki
kadınlar için 22.1’e çıkmaktadır. TNSA-2008 sonuçlarının 25-49 yaşlarındaki kadınlar için daha
önceki araştırmalarla karşılaştırılması da evliliği erteleme eğilimini doğrulamaktadır; TNSA-1993
ve TNSA-2008 arasındaki 15 yıllık dönemde ilk evlenme yaşı neredeyse iki yaş artmıştır.
Tablo 7.2 İlk evlenme yaşı
Araştırma tarihindeki yaşa göre ilk evliliklerini belirtilen tam yaşlara kadar yapan kadınların
yüzdesi ve ortanca ilk evlenme yaşı, Türkiye 2008
Yaş
İlk evliliklerini belirtilen tam yaşlara kadar
yapan kadınların yüzdesi
15 18 20 22 25
Hiç
evlenmemiş
olanların
yüzdesi
Kadın
sayısı
Ortanca
ilk
evlenme
yaşı
15-19 0.9 NA NA NA NA 90.2 1,871 a
20-24 2.5 14.0 29.2 NA NA 54.4 1,834 a
25-29 2.3 17.1 33.7 49.5 67.4 22.7 1,751 22.1
30-34 4.6 21.9 39.3 55.8 74.8 10.8 1,546 21.3
35-39 4.4 23.8 45.7 63.8 80.0 4.3 1,396 20.4
40-44 6.7 28.1 48.1 64.7 81.2 1.7 1,223 20.2
45-49 7.5 35.3 55.3 71.3 85.6 0.1 1,116 19.5
20-49 4.4 22.2 40.3 NA NA 18.6 8,867 NA
25-49
4.8 24.3 43.2 59.8 76.8 9.2 7,033 20.8
NA = Uygun değil
a Yaş grubunun başlangıcına gelmeden kadınların yüzde 50’sinden azı ilk evliliğini yapmış olduğu için
verilmemiştir.
Ortanca kullanışlı bir özet gösterge olmasına rağmen, ilk evlenme yaşındaki tüm
değişiklikler ortancaya yansımamaktadır. İlk evlenme yaşındaki kuşak değişimleri birbirini takip
eden 5’li yaş gruplarında ilk evliliğini yapanların yüzdelerini karşılaştırarak daha iyi incelenebilir.
Bu yüzdeler aynı zamanda, Türkiye’de son 20-30 yılda kadınların evlenme yaşlarında önemli
değişiklikler olduğunu doğrulamaktadır. Belirtilen yaşlarda evlenen kadınların yüzdeleri genç
kadınlar için yaşlı kadınlardan daha düşüktür. Örneğin en yaşlı kuşağın yüzde 55’i 20 yaşından
önce evlenirken, yirmili yaşların sonlarındaki kadınların sadece yüzde 34’ü 20 yaşından önce
Doğurganlığı Belirleyen Diğer Ara Değişkenler | 111