Medycyna Wieku Rozwojowego

Analiza g´stoÊci naczyniowej oraz ekspresji Êródb∏onkowo-naczyniowego czynnika wzrostu (VEGF)
747
WST¢P
Zwojak zarodkowy wspó∏czulny (neuroblastoma), najcz´Êciej rozpoznawany pozaczaszkowy
guz lity wieku rozwojowego jest nowotworem heterogennym zarówno
w budowie morfologicznej jak i charakterystyce biologicznej (1). Przebieg kliniczny tego
nowotworu bywa nieprzewidywalny. Cz´Êç pacjentów udaje si´ wyleczyç stosujàc
umiarkowanà chemioterapi´, jednak wi´kszoÊç chorych wymaga agresywnej terapii,
a odleg∏e wyniki tego leczenia si´gajà jedynie 30% 10-letnich prze˝yç (2). Ta ró˝norodnoÊç
w zachowaniu guza sk∏ania do poszukiwania czynników prognostycznych, które
z jednej strony pozwoli∏yby precyzyjnie dobraç intensywnoÊç stosowanego leczenia,
a z drugiej stanowi∏yby podstaw´ do wprowadzenia nowych form terapii celowanej.
Angiogeneza, czyli proces tworzenia nowych naczyƒ z ju˝ istniejàcych odgrywa
kluczowà rol´ we wzroÊcie, inwazji i tworzeniu przerzutów w ró˝norodnych chorobach
nowotworowych (3,4). Proces ten zale˝ny jest od wzajemnych relacji cytokin o dzia∏aniu
stymulujàcym bàdê hamujàcym (5). W warunkach fizjologicznych angiogeneza
jest hamowana przez dominujàce dzia∏anie jej inhibitorów, natomiast w czasie rozwoju
tkanki nowotworowej przewa˝a aktywnoÊç cytokin o dzia∏aniu angiogennym. Najlepiej
poznanà cytokinà pobudzajàcà wieloetapowy proces angiogenezy w nowotworach
jest naczyniowo-Êródb∏onkowy czynnik wzrostu – VEGF, który jest uwa˝any za
najsilniejszy z czynników stymulujàcych tworzenie naczyƒ (4,6). Powszechnie stosowanà
miarà nasilenia aktywnoÊci procesu angiogenezy jest g´stoÊç naczyƒ oceniana
w preparatach z naczyniami znakowanymi immunohistochemicznie przy u˝yciu
CD31, CD34 lub von Willebrand factor (7). PoÊrednim miernikiem aktywnoÊci tego
procesu jest ekspresja czynników angiogennych w tkance nowotworowej lub ich st´˝enie
w surowicy krwi (8). W wielu guzach nowotworowych intensywnoÊç angiogenezy
koreluje z agresywnoÊcià guza i stadium zaawansowania klinicznego (7, 9,10,11).
Zainteresowanie onkologów udzia∏em angiogenezy w rozwoju wielu nowotworów stymuluje
do analizy tego zagadnienia tak˝e w zwojaku zarodkowym wspó∏czulnym – nowotworze
o odmiennej biologii ni˝ wi´kszoÊç guzów z∏oÊliwych. Opublikowane dotychczas wyniki
badaƒ angiogenezy w guzach z grupy zwojaka zarodkowego nie sà jednoznaczne (12,13).
Prognostyczna rola tego zjawiska w zwojaku zarodkowym nie zosta∏a ostatecznie zbadana.
CEL PRACY
Ocena wybranych wskaêników angiogenezy w neuroblastoma: g´stoÊci naczyƒ
oraz ekspresji VEGF i Flk-1 w tkance nowotworowej w odniesieniu do cech klinicznych
i typu histologicznego neuroblastoma.
MATERIA¸ I METODY
Pacjenci
Przeprowadzono analiz´ klinicznà 82 pacjentów z 8 oÊrodków onkologii dzieci´cej
z rozpoznaniem nowotworu z grupy zwojaka zarodkowego. Dane kliniczne obejmowa∏y
wiek chorego, stadium zaawansowania klinicznego nowotworu, lokalizacj´