вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
կան, Անդք, այգիք և կալք… ջրաղաց և այլք այսպիսիք … ոչ տալ<br />
զգլխահարկս, զհնգորդս, տասանորդս, զտնախարճս, զանասնա-<br />
խարճս և զմլքախարճսե 1 :<br />
Բացի տասանորդից, Էջմիածնի վանքը կաթողիկոսական<br />
գանձարանը համալրում էր նաև այլ ճանապարհով: Ըստ Զաքա-<br />
րիա Քանաքեռցու, Էջմիածինը նվիրատվություններ էր հավա- -<br />
քում 2 տարբեր երկրների իրեն ենթակա հայ հոգևոր թեմերից. «Ա-<br />
մենայն ազգ Հայոց` ուր եւ իցէ` թէ՛ յաշխարհին Օսմանցւոց, թէ՛ ի<br />
Ֆռանգաց, թէ՛ Հնդկաց, թէ՛ Մոսկովաց, եւ ուր եւ գտանի յազգէն<br />
Հայոց, ամենեքեան հնազանդին Էջմիածնի … եւ ըստ օրինաց մե-<br />
րոց հարկս տան բնակչաց Էջմիածնին, եւ նոքա զարքունական<br />
հարկն տան» 3 : «Արքունական հարկ» ասելով` պատմիչը նկատի<br />
չունի պետությանը վճարվող բնահարկը` բերքի 1/5-րդ մասը<br />
(հինգանորդ) կամ բահրան: Խնդիրն այն է, որ մաղաֆության իրա-<br />
վունքով գլխահարկից, տասանորդից, հինգանորդից և այլ հարկե-<br />
րից ազատված հոգևոր հաստատությունները պարտավորվում է-<br />
ին տարեկան գումարային ռենտա վճարելու 4 : Հենց այս հարկատե-<br />
սակի մասին է խոսում Զաքարիա Քանաքեռցին: Հետաքրքիր է<br />
հատկապես այն հանգամանքը, որ պարսից արքունիքն արգելք<br />
չէր դնում Էջմիածնի միաբանների ու կաթողիկոսական նվիրակ-<br />
1 Ջամբռ, էջ 130:<br />
2 Տուրքերի հավաքումը կատարվում էր Էջմիածնի կաթողիկոսական նվիրակների<br />
միջոցով, որոնք նաև Հայաստանի ու հայկական համայնքների կապը պահպանելու<br />
անչափ կարևոր գործառույթ ունեին<br />
(Թորոսյան Հ., նշվ. աշխ., էջ 225):<br />
3 Զաքարիա Սարկաւագ, հ. II, էջ 81:<br />
4 Ըստ Սիմեոն Երևանցու այդ գումարը կազմում էր 17 թուման 500 դինար (Ջա-<br />
մբռ, էջ 145):<br />
125
Change language