вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

Սանուտոյի կողմից պապին ծրագիրը ներկայացնելուց մոտ
վեց ամիս առաջ` 1321 թ. մարտի 19-ին, Լևոն Դ-ի և Վենետիկի մի-
ջև կնքվել էր առևտրական նոր պայմանագիր: Նրանց բանակցու-
թյունները սկսվել էին դեռ 1320 թվականից` Լևոն Դ-ի (1320-1342
թթ.) գահակալման առաջին իսկ տարում: Ի դեպ, նախաձեռնու-
թյունը պատկանում էր Վենետիկի Հանրապետությանը, որը մի
շարք պատվիրակություններ էր ուղարկել Հայոց արքունիք: Ու-
շագրավ է, որ 1320 թ. հոկտեմբերից մինչև 1321 թ. մարտի 19-ի մի-
ջակայքով թվագրվող` դոժ Ջիովաննի Սորանցոյին ուղղած իր
նամակում հայկական կողմը, ի թիվս այլ երաշխավորումների,
խոստանում էր ազատ և անվտանգ անցում ապահովել Թավրիզ և
նույնիսկ Ասորիք ուղևորվող վենետիկցի վաճառականների հա-
մար 1 : Նույն ամսին Լևոն Դ-ը 2 վերահաստատել էր նաև Մոնպելի-
եի վաճառականներին իր հոր` Օշին արքայի 1314 թ. շնորհած ար-
տոնագիրը 3 : Իսկ մինչ այդ, Օշինը վերահաստատել էր նաև կա-
տալոնացի առևտրականների արտոնությունները 4 : Արևմուտքի
հետ քաղաքական և տնտեսական մերձեցումները, անշուշտ, ա-
նուշադրության չմատնվեցին ո°չ մամլուքների, և ո°չ էլ Փոքր Ասի-
այի թյուրքերի կողմից: Դժվար չէր համոզվել, որ տասնամյակնե-
րի ընթացքում թմբկահարված խաչակրաց նոր արշավանքի կազ-
մակերպումն այլևս իրատեսական չէր: Մյուս կողմից` արդեն
1 Sopracasa A., նշվ. աշխ., էջ 82-93:
2 Հարկ է նկատել, որ Լևոն Դ-ն այդ ժամանակ դեռևս անչափահաս էր, ուստի, ամենայն
հավանականությամբ, Վենետիկի և մոնպելիեցիների հետ բանակցությունները
վարել են արքայի խնամակալները, հավանաբար նրանցից առավել ազդեցիկ
Օշին Կոռիկոսցին:
3 Langlois V., նշվ. աշխ., էջ 178-179, 185-186.
4 Finke H., Acta Aragonensia, Quellen zur deutschen, italienischen, französischen,
spanischen, zur Kirschen- u. Kulturgeschichte aus der diplomatischen Korrespondenz
Jaymes II (1291-1327), B. II, Berlin, Leipzig, 1908, p. 741-742:
112