вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
այս իրադարձությունը թվագրում է 1642-ով 1 : Զաքարիա Քանա-<br />
քեռցին իր հերթին շահին Հակոբ Ջուղայեցու դիմելու տարեթիվը<br />
չի նշում և, բացի այդ, թերի է ներկայացնում նաև կաթողիկոսա-<br />
կան խնդրագրի էությունը: Ըստ նրա, կաթողիկոսը շահին է դիմո-<br />
ւմ միայն խանական բռնություններից ազատվելու խնդրանքով 2 :<br />
Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակներից մեկից պարզ է<br />
դառնում, որ շահ Սուլեյմանը 1674 թ. հրապարակված հրամա-<br />
նագրով արգելում է տեղական պաշտոնյաների ապօրինի պահա-<br />
նջները Էջմիածնի վանքի եկամուտների հանդեպ 3 :<br />
Չնայած այն հանգամանքին, որ պարսից արքունիքն Էջ- մի-<br />
ածնի կաթողիկոսարանին զիջած հարկերի պատճառով տնտեսա-<br />
կան բավականին մեծ կորուստներ էր ունենում, այդ վնասները<br />
փոխհատուցում էր այլ եղանակներով: Էջմիածինը չէր կարող լու-<br />
ծել վանքի համար քիչ թե շատ կարևորություն ունեցող որևէ խն-<br />
դիր, առանց կաշառք տալու: Վերջինիս պաշտոնական արտահայ-<br />
տությունն էր «փիշքաշը» (նվիրատվությունը), որի միջոցով էին լո-<br />
ւծվում վարչական մարմինների հետ կապված բոլոր հարցերը 4 :<br />
Նույնիսկ հայոց կաթողիկոսները մինչև 1629 թ. պարտավորվում<br />
էին տարեկան 100 թուման ,փիշքաշե տալ պարսից արքունի գան-<br />
ձարանին 5 : Բացի այդ, կաթողիկոսն իր պաշտոնի հաստատումը<br />
փաստող շահական հրամանի դիմաց պարտավորվում էր 300 ոս-<br />
կի վճարել: Զաքարիա Քանաքեռցու վկայությամբ` Հակոբ Ջու-<br />
ղայեցին կաթողիկոս հաստատվելու համար Աբբաս Բ-ի մեծ վեզի-<br />
1 Ջամբռ, էջ 219:<br />
2 Զաքարիա Սարկաւագ, հ. II, էջ 81:<br />
3 Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակներ, պրակ III, էջ 97-98, վավ. 39:<br />
4 Դանեղյան Լ., Առաքել Դավրիժեցու երկը որպես Սեֆյան Իրանի XVII դ. պատմության<br />
սկզբնաղբյուր, Ե., 1978, էջ 145:<br />
5 Մատենադարանի պարսկերեն հրովարտակներ, պրակ II, էջ 104-106, վավ. 19:<br />
128