вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
դյան վարչակարգի դեմ կտրուկ արտահայտվող մյուս պարբերա-<br />
կանների նման, ևս կարելի է բնորոշել որպես իշխող վարչակարգի<br />
նկատմամբ ծայրահեղ թշնամական: Պարբերականն արձագանքո-<br />
ւմ էր երիտթուրքերի քարոզչությանը և գաղափարախոսության<br />
հիմնական հայեցակետերին:<br />
Օսմանիստական ուղղվածությունը, որը նոր օսմանների ան-<br />
միջական ժառանգորդը հանդիսացող երիտթուրքերի գաղափա-<br />
րախոսության հիմնաքարերից էր և բնորոշ էր երիտթուրքական<br />
պարբերականների մեծ մասին, որոշ դրսևորումներ է գտել նաև<br />
«Ալ-Մուշիրում»` ի դեմս թերթի խմբագիր Սելիմ Սարգիսի հոդ-<br />
վածների ( թերթում շարունակաբար հրատարակված է նաև նրա<br />
«Սիր ուլ-Մամլաքա» («Կայսրության գաղտնիքը») վեպը), Խալիլ<br />
Ղանեմի, Ամին Արսլանի բողոք-նամակների, որոնք, լինելով օս-<br />
մանականներ, դեմ էին ազգային-ազատագրական շար- ժումների-<br />
ն 1 : Նրանք միևնույն ժամանակ հանդես էին գալիս կայսրության<br />
տարածքում արաբների և իսլամի դերն ընդգծող նամակներով`<br />
սուլթանին հիշեցնելով նրա ոչ բարեհաճ վերաբերմունքը կայս-<br />
րության մուսուլման բնակչության, հատկապես մեծամասնություն<br />
ներկայացնող արաբների նկատմամբ:<br />
1 Ընդհուպ մինչև երիտթուրքական հեղափոխությունը, արաբական ազգայնական<br />
շարժումն Օսմանյան կայսրության սահմաններում ինքնավարությունից ավելին<br />
չէր պահանջում: Կրոնական միասնության գաղափարը հակադրվում էր ազգային<br />
միասնության գաղափարին և լրջորեն թուլացնում էր արաբների ազգային-ազատագրական<br />
պայքարի սրությունը: Այդ իսկ պատճառով Օսմանյան<br />
կայսրության ասիական մասերում թուրքական բռնակալության դեմ պայքարը<br />
սահմանափակվում էր վարչակարգը քննադատելով, երբեմն` թուրքական սուլթանի`<br />
խալիֆի տիտղոսը կրելու իրավունքը վիճարկելով: Իսկ Եգիպտոսում<br />
հավատակիցների համախմբման պանիսլամիստական գաղափարը, անկախ<br />
դավանական կամ ցեղային պատկանելությունից, համարվում էր գաղութարարների<br />
դեմ պայքարում ինքնապաշտպանական հզոր միջոց (տես` Котлов, Л. Н.,<br />
նշվ. Աշխ. с. 104-105):<br />
227
Change language