12.09.2013 Views

вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

вÚàò ä²îØàôÂÚ²Ü Ð²ðòºð THE PROBLEMS OF THE HISTORY OF ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

այս խնդրի շուրջ Հայոց եկեղեցին ճշտել էր շատ ավելի վաղ դարե-<br />

րում` չխառնվելով այն դավանաբանական փոթորկուն իրադար-<br />

ձություններին, որոնք ցնցեցին Բյուզանդական կայսրությունը ողջ<br />

VIII և IX դ. I կեսին:<br />

Արդեն V դարից Հայաստանում հայտնի էր Հիսուս<br />

Քրիստոսի անձեռագործ պատկերի մասին առասպելը:<br />

Խոսքը կտավի կամ թաշկինակի վրա Տիրոջ դեմքի ուղղակի<br />

արտատպումից առաջացած անձեռագործ մի պատկերի մասին<br />

պատումը կամ հրաշապատումն է, որը, ըստ Մովսես Խորենացու,<br />

Եդեսիա է բերվում Աբգար թագավորի դեսպան Անանիայի միջո-<br />

ցով. «… կայ յեդեսացւոց քաղաքին մինչև ցայսօր ժամանակի» 1 :<br />

Ի դեպ, Վրթանես Քերթողն ավելի է մանրամասնում վայրը.<br />

«…զպատկեր Տեառն`… զոր և այժմ ասեն գոլ ի մեծ եկեղեցւոջն<br />

Ուռհայու» 2 :<br />

Առհասարակ սրբապատկերների երկրպագության թույլատ-<br />

րելիության մասին բանակռվում, սա ամենազորավոր փաստարկն<br />

էր պատկերապաշտների ձեռքում, առ այն, որ Քրիստոսն անգամ<br />

նման ճանապարհով հասկացնում և թույլատրում էր պատկերնե-<br />

րի պաշտամունքը:<br />

Սրբապատկերների չափազանց սահմանափակ քանակը<br />

Հայոց եկեղեցում կարող է բացատրվել միայն մեր եկեղեցու ծայ-<br />

րահեղ նախանձախնդրությամբ և զգուշավորությամբ` այդ ձևով<br />

խուսափել պատկերների պաշտամունքը կռապաշտության կամ<br />

դիվապաշտության հետ նույնացման մեղադրանքներից: Հայ<br />

պատկերամարտներն օրինակ, փորձելով սրբապատկերների<br />

պաշտամունքը սկզբնապես շաղկապել Պապ թագավորի գահա-<br />

1 Մովսես Խորենացի, Մատենագրութիւնք, Վենետիկ, 1865, էջ 611:<br />

2 Յաղագս պատկերամարտաց, էջ 9:<br />

40

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!